La khang pyndonkam plastic, hynrei ngi kynduh jingeh ban pyntreikam ïa ka aiñ: Conrad

U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K. Sangma ha ka Sngi Ba-ar u la ïashim bynta ha ka jingrakhe ïa ka sngi pynneh pynsah mariang...

Shillong, Jylliew 06:

U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K. Sangma ha ka Sngi Ba-ar u la ïashim bynta ha ka jingrakhe ïa ka sngi pynneh pynsah mariang ne ka ‘World Environment Day’ ha Shillong lyngba ki prokram bapher-bapher ba la pynlong ha kiba bun ki jaka.

Ha ka jingïalang kaba la long ha State Convention Centre, u Myntri Rangbah ka Jylla, u la ong ba ka Sorkar ha kine ki khyndiat snem ba la dep ka la pyrshang ban pynleit jingmut ban wanrah jingkylla ha ka liang ka tnad ba khmih mariang da kaba ïatreilang bad ki tnad treikam bapher-bapher kumjuh ka imlang-sahlang.

“Ka prokram mynta ka sngi ka long ka sienjam ban pyntikna ïa ka jingdonkam na bynta baroh ban ïatreilang khnang ban kynjoh ïa ka thong kaba ngi la buh hakhmat jong ngi,” u la ong da kaba ban jur ba ïa ka thong ym lah ban kynjoh tang da ka Sorkar hynrei ka jingïadon bynta jong ka imlang-sahlang ha ki shnong ki thaw.

Haba ther tyngeh ïa kiba shalan plastik (kaba pyndonkam tang shisien), u la ong, “Ïa ka jingpyndonkam plastik la khang da ka Sorkar, hynrei ngi ïakynduh jingeh haba phai sha ka jingpyntreikam ïa ka aiñ tangba ngin pyntikna na ka liang ka Sorkar ban tehlakam ïa kane.”

Nangta u la bynrap ban pynkohnguh ïa ki paidbah ban sangeh ïa ka jingpyndonkam plastik kam dei kaba suk bad ka dei ban don ka lad ka ban hap pynbiang sha ki (paidbah) kum ki ‘organic bag’ ne ki pla plastik kiba pyut hadien 90 sngi.

Nalor kata, u la ong ruh ba kan long kaba eh ban pynsangeh ïa ka jingpyndonkam plastik ha man ki dukan bad kaba suk eh ban pynsangeh ka long ban khang ïa ka shalan jong ki.  

Na ka liang u Myntri Rangbah u la ong ruh ba ka mariang kan shim ïa ka bynta kaba kongsan ha ka ban thaw ïa ki lad kamai bad ki kam ki jam namar yn pynïasohlang ïa ka mariang sha ki tnad treikam bapher-bapher kum ki kam jngoh kai, ka rep ka riang bad kiwei-kiwei.

Na ka liang u Chief Secretary, Bah D.P. Wahlang, u la pynbna halor ka kam ba ïadei bad ka jingpynkhie im biang ïa ka Wah Umkhrah lem bad kiwei-kiwei ki wah ha Shillong bad ban jur halor ka jingdonkam jong katto-katne ki lad ki lynti kiba lah ban ting ban pynneh-pynsah ïa ka mariang. 

Kiwei-kiwei ki prokram ki kynthup ïa ka jingsam khusnam sha ki nongjop jong ki jingïakop bapher-bapher kiba la pynlong kum shi bynta ban rakhe ïa ka sngi pynneh mariang, ka jingpynkup burom ïa ki Dorbar Shnong, kynhun seng trei mon sngewbha kiba don bynta ban pynkhuid ïa ki wah, ban pynneh-pynsah ïa ka khuid ka suba bad ka jingïada ïa ka mariang, ka jingsam ïa ka ‘Meghalaya Excellence Award’ halor ka jingïada mariang nalor kiwei-kiwei. 

Hashuwa, u Myntri Rangbah u la ïashim bynta ruh ha ka prokram thung dieng bad ka ‘Seed Ball Dispersal’ ha SICPAC bad plie ruh ïa ka ‘Nature Interpretation Centre’ ha Ka Phan Nonglait Park. 

Kumba 3.5 ‘million’ tylli ki symbai ba la kyllaiñ pyllun la pynsaphriang da ki khynnah skul ha ka sngi rakhe pynneh mariang mynta u snem bad kumba 75,000 ngut ki khynnah skul ki la shim bynta ha katei ka sienjam (Seed Ball) ha u bnai Jylliew, 2023.