Kiew ka dor ban tei Ïingdorbar, lutksan ki paidbah

Lehse, kham hadien yn hap ban pynthymmai biang ïa ka dor jingtei na ka T. 200 klur kaba long mynta.

Ka jinglut ban tei ïa ka Ïingdorbar Thawaiñ bathymmai ka jylla ha Mawdiangdiang kan kiew sha ka T.200 klur na ka T.141.14 klur kaba la mang mynshwa. Kane ka la kiew da kumba T. 58.86 klur. Kane baroh ka dei ka pisa paidbah ba la pyndonkam na ka khajna kaba ki siew sha ka sorkar na ka por sha ka por – la ka dei ka jingthied synduk jingpruid lane ki thied ïa ki mar remdor. U Lamphang ka Ïingdorbar Thawaiñ u Thomas A Sangma u la batai ba kane ka jingkiew ka dor ka dei namar ki jnit ki jnat kiba don ha kane ka jingtei kaba heh. U la batai ruh ba ka madan hapoh ïing jong ka Ïingdorbar ka kham rit mynshwa, hynrei mynta ka la kham heh bad kane ka ïahap bad ka jingkiew ka jingmang pisa kaba la kiew ym na ka daw jong ka jingshim por, hynrei na ka daw jong ka jingpynheh ïa ka jingtei.

Lada heh ka Ïingdorbar Thawaiñ bad ka jinglut ka bun, bad lada ka jingtreikam jong kane ka ïing bakongsan ka long kaba pynhun ïa ki nongshong shnong, ngim sngew eiei. Hynrei lada shu heh tang ka jaka shong khlem da pyni pat ïa ki kam ki bakhraw, ngi sngew ba kam don jingmut eiei bad ka shu long tang ka jingpynlutksan ïa ka pisa paidbah. Ngi kynmaw ba ha ka 22 tarik Jymmang, 2022, ka tnum pyllun (Dome) jong kane ka Ïingdorbar Thawaiñ ka la khyllem jraiñ haduh ba la lehraiñ sa ki nongshong shnong. Nalorkata, ka jingkhyllem kam dei satia ka dak ka shin kaba itynnad lane kaba bha. Jin 3,000 Metric Ton ka tnum pyllun la pynbah halor ki païa kiba khlem lah shan satia haduh ba ka jylla ka la shah pynlehraiñ hakhmat ka pyrthei. Mynta, u Lamphang u la batai ba kan don noh da ka tnum pyllun kaba kham sting ka jingkhia. Ka jingkhia/jingsting ka dei ban ïahap bad ki païa kiba kyrshan. Ban shu ïa leh shongshit bad khlem kheiñ jingkheiñ, kan wanrah ïa ka jinglutksan kaba kham bun shah kumba ngi la ïohi na ka jingkhyllem jong ka tnum pyllun ba mynshwa.

Nalorkata, u Lamphang u la ïathuh ba kan shimpor sa kumba shi snem eiei ban pyndep ïa ka Ïingdorbar. Kaba sheptieng ka long ba ka jingshimpor kan nang pynkiew kham bun ïa ka dor jong ka jingtei namar ka dor ka mur jong ki tiar ki tar bad ka bai bylla ki ju ïai kiew na ka por sha ka por. Lehse, kham hadien yn hap ban pynthymmai biang ïa ka dor jingtei na ka T. 200 klur kaba long mynta. Hangta, ka jinglut jong ka pisa paidbah kan nang bun. Ngi sngewthuh ba donkam ban pynlut kat ka jingtei ïa ka Ïingdorbar Thawaiñ ka jylla. Hynrei dei ban phikir bha bad ban peit ba ka dor jong ka jingtei kam dei ban kiew na ka por sha ka por namar ha kaba kut, yn hap ban sei na ka pla jong ki paidbah ban pyndap ïa ka pisa. Kiba ïoh jingmyntoi kin dei tang ki kontraktor/kompani bad ki katto katne ngut na ka jingpynkiew dor ïa ka jingtei.

Ha kajuh ka por, ngi kyrmen ba ki dkhot ka Ïingdorbar Thawaiñ kin pyndonkam ha ka rukom kaba dei ïa kane ka jaka ba la mang na ka bynta jong ki. Ki dei ban ïasaid na ka bynta ki paidbah na ka por sha ka por. Ki dei ban wanrah ïa ki aiñ rew kiba donkam ban ïada ïa ki nongshong shnong. Ki dei ban kiar na ka jingïakawang ktieh ne ka jingkynthoh shimet namar kam ai jingmyntoi ïano-ïano. Ki dei ban sei madan ïa ki kam barieh bad ka bamsap ka bamngem. Ki jingïatai ki dei ban long kiba don nongrim bad kiba ai jingmyntoi ïa ki paidbah kiba la dep jied ïa ki lym kumta kam don jingmut ban shu heh tang ka jaka shong.

Kum u khlieh duh ka Ïingdorbar Thawaiñ, u Lamphang u dei ban khmih bniah ba ka dor jong ka jingtei ïa kane ka ïing kam dei shuh ban nang kiew biang. Haduh T. 200 klur ban pynlut kam dei ka kamkai bad ngi kyrmen ba ngin ïohi da ka Ïingdorbar kaba khlaiñ, skhem bad ka ban ym shan tang katto katne por kumba khyllem ka tnum pyllun. Lada jia eiei ïa kane ka ïing, u Lamphang, ki dkhot ka High Powered Committee bad ki kontraktor/kompani kin hap ban shim ïa ka jingkitkhlieh. Ngi la ïaid la 22 snem tam naduh ba ngim don shuh ïa ka Ïingdorbar Thawaiñ kaba pura hadien ka jingingkhong jong ka Ïingdorbar kaba don ha Khyndailad. Ha ka jingshisha, ngi dei ban ïa lehraiñ lang namar ngi khlem ïoh ïa ka Ïingdorbar Thawaiñ kaba pura mynta la 22 snem tam. Kyrmen ba nangne shakhmat kan ym don shuh kano-kano ka jingkhyllem ha kane ka Ïingdorbar khnang ba ngin lait na ka jingshah pynlehraiñ wat hadien ba la pynlut T. 200 klur.