Lum ka Committee u Justice Katakey bym pat poi lut u dewïong sha ki jaka pynlang dewïong

U la ong ba napdeng ki 4 tylli ki district lait noh ka East Jaiñtia Hills, la jan baroh ki district ki la lah pyndep ban pynpoi ïa u dewïong sha ki jaka pynlang.

Shillong, Ïaïong 26

Ka Committee jong u nongbishar ba la shongthait u Justice BP Katakey ka la lum ïa ka jingïalang ha ka Sngi Thohdieng ka 26 tarik u Ïaïong 2024 ban ïakren halor ka jingsahteng ban pynpoi lut ïa u dewïong ba la dep tih bad lum thup bad uba la dep ban ai jingkheiñ sha ka jaka pynlang dewïong (coal depot) na ka bynta ban ïoh lilam noh kumba la bthah da ka Ïingbishar Meghalaya High Court.

Haba kren sha ki lad pathai khubor ha ka Sngi Thohdieng ha Secretariat hadien ka jingïalang bad ki ophisar ka tnat mar poh khyndew bad kiwei kiwei ki tnat, u Katakey u la ong ba kane ka jingïalang ka long kum ka jingbuddien katkum ka hukum kaba la pynmih da ka Ïingbishar Meghalaya High Court ha ka 14 tarik Lber, 2024 kaba la ai por haduh 45 sngi ban pynpoi lut ïa u dewïong ba la dep tih ba dang sah ban pynpoi sha ki jaka pynlang dewïong ba la pynkhreh lane sha ki jaka ba la pynkhreh shipor katkum ba la pynbeit da ka Sorkar Jylla.

U la ong ba napdeng ki 4 tylli ki district lait noh ka East Jaiñtia Hills, la jan baroh ki district ki la lah pyndep ban pynpoi ïa u dewïong sha ki jaka pynlang.

Hynrei tang ha East Jaiñtia Hills u dewïong uba la don kumba 1.3 lak Metric Ton u dang sah ban pynïaid bad mynta ki dang lah ban pynpoi na ka jaka tih sha ka jaka pynlang dewïong (coal depot) tang kumba 60,000 MT bad dang sah sa kumba 70,000 MT.

U Justice Katakey u la ong ba ha South West Khasi Hills district ruh u dewïong ba la dep tih u dang don sa kumba 5,200 MT ban pynpoi sha jaka pynlang dewïong.

Namar kata, na ka liang ka Committee ka la ai por 15 sngi ban pynpoi noh lut ïa u dewïong sa kumba 75,000 MT sha ki jaka pynlang dewïong.

U Katakey u la ïathuh ba shen yn sa pynlong ruh ka jingpeit bniah da ka ‘drone’ khnang ban lah pynsangeh ïa ka jingtih dewïong be-aiñ.

Kumta u la ïathuh ba la bthah ïa u DC ka East Jaiñtia Hills district ban jurip la uta u dewïong uba don sa kumba 70,000 MT u dei shisha uba dang sah lane u dei uba shu kam ne la dep die da ki trai dewïong. Lada dei ba u dang don, yn hap pynpoi noh bad hap ban pynlut beit ïa uta u dewïong ha kaba ki trai kin duh ei lada kim pynpoi sha ka jaka pynlang dewïong.

Haba kylli shaphang u dewïong ba dei ban lilam lyngba ka Coal India Limited, u Katakey u la ong ba la kheiñ antad ba palat 3 lak metric ton u dang don uba dei ban lilam na ka 14 lakh metric ton u dewïong ba la dep ban ai jingkheiñ bad pyntikna.

U la ong ba u dewïong uba dei hok ban don hadien ba la dep kurup bad ai jingkheiñ biang u long 14 lak metric ton ym shuh 32 lak metric ton kumba la pyni kham mynshwa ha ka por ba pyni hakhmat ka Ïingbishar Supreme Court.

Halor u dewïong ba la dep lilam haduh mynta, u Katakey u la ïathuh ba ha u snem 2023, ka jinglilam ïa u dewïong uba la dep tih ka long arsien kata, ha ka 14 tarik Lber bad 3 tarik Naiwieng, 2023.

Ha ka 14 tarik Lber, 2023 kumba 4.42 lak MT la lilam ha kaba 3.38 lak MT la dep die bad ka pisa kaba la siew ka long tang na ka bynta 2.53 lak MT da kito kiba ïoh ban thied ha ka por ba lilam. Hynrei ym pat don ka jingsiew pisa lut kaba mut ba u dewïong ym pat dep lilam lut.

Shuh shuh ha ka 3 tarik Naiwieng, 2023, 5.92 lak MT u dewïong la buh ban lilam bad ka jingdie ruh ka biang bha ha kaba la dep pyllait 5.88 lak MT hynrei ka pisa kaba la siew pura ka long tang na ka bynta 1.48 lak MT kaba mut sa kumba 4.40 lak MT kito kiba ïoh ban thied ïa u dewïong uba lilam kim khlem pat siew ïa ka pisa bad ka daw ka dei namarba ka hiar ka ïew bad ki pan ban pynjlan ïa ka por ba kin siew ïa ka pisa.

Ha une u snem 2024, ym pat don ka jinglilam shisien ruh ïa u dewïong uba la dep lum thup bad la dep ai jingkheiñ na ka bynta ban die lilam.