Ka jingkiew dor ki marbam, hato kiei ki daw?

Kumta kaba donkam hangne ka long ba ka Sorkar nalor ki jingkren ba ka la shimkhia bad pyntreikam bun ki aiñ ban ïada bad khanglad na ki jingleh tuh kiba long ka daw jong ka...

Ka dor ka mur jong ki mar bam mar dih bad ki jhur ki jhep ka la long shisha kawei na ki mat kaba la ju ïakren bha sharum shaneng la u dei uba riewspah ne uba duk ruh kumjuh hynrei ki jingïakren ki kut beit tang ha ki jingïakren bad jingkhñium namar ha kaba kut, ki nongthied ki hap ban thied beit naba ki dei ki jingdonkam kiba manla ka sngi.

Dang shen na ka liang jong u MLA ka Nongkrem u Bah Ardent M Basaiawmoit u la pynpaw ka jingbitar halor ka jingbym ailad jong u Lamphang ka ïingdorbar ban ïakren ïa ka mat kaba ïadei bad ka jingkiew dor jong ki marbam hapoh ka jylla, kaba la ktah shi katdei eh ïa ki briew ba wan na ki longïing baduk. U Bah Ardent u la ong ba u la kwah ban rah bad ïakren ïa ka mat jong ka jingkiew dor ki marbam hapoh ka ïingdorbar hynrei ym shym la ailad bad ha kaba u Myntri khlem da ïakren bad ïoh pynsngew, u la shu ai ka jubab ba la buh ha ka miej jong ki MLA.

U Bah Ardent u la pynpaw ba ka la long shisha kaba donkam ban kren ïa ka mat jong ka jingkiew dor ki marbam namar ka ktah lut ïa baroh, bad ba u kwah ban pyntip hapoh ka ïingdorbar ïa ka jingïapher jong ki dor ki mur jong ki marbam, ki jhur ki jhep haba ïanujor hapdeng ka Assam, Meghalaya bad Mizoram. Ym tang katne, ban pynshisha halor ka jingkiew dor ki marbam bad ki jhur ki jhep une u MLA ka Nongkrem u la dep ruh ban lum jingtip napoh Ïewduh kaba dei kawei na ki ïew kaba heh tam hapoh ka jylla ban lap ïa ka jingïapher jong ka dor ka mur haba ïanujor bad kiwei ki jylla.

Katba halor ka jingkiew dor ki marbam, ka Sorkar Jylla ruh lyngba u Myntri ba dei khmih ïa ka tnat Marbam u Bah Comingone Ymbon dang shen hapoh ka dorbar synrai kaba dang shu dep u la pyntip ba ka tnat ka la trei shitom ha ryngkat ki District, ki Sub-Division bad baroh kiba don bynta ban tehlakam ïa ka jingkiew dor ki mar ki mata ha ka jylla bad ong ruh ba ka jingbishar bniah man ka por ïa ka dor jong ki marbam ka la long ka atiar ha kaban thaw ïa ki buit na ka bynta ban pyrkhing ïa ka dor ka mur ha ki ïew, ban pynthikna ba ka jingkylla dor kan ym ktah ïa ki nongthied nongpet, khamtam ïa kito kiba na ki wan na ki longïing kiba duk.

Ka sorkar ka la pyntip ruh ba la pyntreikam ïa ka Prevention of Black-marketing of Supply of Essential Commodities Act 1980, bad ka Essential Commodities Act, 1955 ban khanglad ïa ki kam khaïi pateng bym hok bad die beaiñ bad kino-kino kiba leh pyrshah kin shah set patok.

Hynrei ka jingkylli mynta ka mih, ba wat la ka Sorkar ka la shimkhia bad trei shitom, kiei pat ki daw kiba pynlong ïa ka jingkiew dor jong ki marbam, ki jhur ki jhep khamtam lada ka jingkiew dor ka la dei lypa na Ïewduh, to ïa pyrkhat ka dor kaba kumno pat yn ïohi ha ki dukan ne ki ïew shnong.

Kawei na ki daw kaba la kynnoh halor ka jingkiew dor ki marbam, ki jhur ki jhep ka dei namar ka jingdon jong ka jingshah khrong kaba bun jong ki kali kit mar ne kit jhur ha surok, ka jingkynnoh ba ka don ka jingbuhrieh mar da ki nongkhaïi ban lah kyntiew dor pat hadien habud bad kumta ter ter.

Kumba ka paw, la ïohi ba halor ka mat jong ka jingkiew dor ki marbam bad ki jhur ki jhep, ym don kiba mih shakhmat ban ïakren ne pynpaw ka jingeh kumba la ju leh bad pynpaw ïa kiwei kiwei ki mat hynrei ki jingkren hi ki long beit tang ha la ïing, ha ki dukan sha ne ban shu khñium tang ha ka por ïathied bad ka kut noh ruh tang hangta.

Kumta kaba donkam hangne ka long ba ka Sorkar nalor ki jingkren ba ka la shimkhia bad pyntreikam bun ki aiñ ban ïada bad khanglad na ki jingleh tuh kiba long ka daw jong ka jingkiew dor, ka dei ban pynshai bad ban pyni da ki kam kaei kaba ka la leh.