La sngewthuh lut u Lat ïa ki aiñ-rew ba dang sahteng ka KHADC

Ki Executive Member jong ka Executive Com-mittee ka Khasi Hills Autonomous District Cou -ncil (KHADC) hapoh ka jingïalam u Chief Execu-tive Member (CEM) u Bah Pynïaid Sing Syiem ki la leit ïakynduh ïa u Lat...

Shillong, Nailur 26

Ki Executive Member jong ka Executive Com-mittee ka Khasi Hills Autonomous District Cou -ncil (KHADC) hapoh ka jingïalam u Chief Execu-tive Member (CEM) u Bah Pynïaid Sing Syiem ki la leit ïakynduh ïa u Lat ka Jylla, u CH Vijayashankar ban buddien ïa ki 7 tylli aiñ-rew kiba khlem ïoh ka jingmynjur bad ki la kyrpad ïa u Lat ban pynkloi noh ban ai ka jingmynjur.

Haba kren sha ki lad pathai khubor hadien ba la dep ban ïakynduh ïa u Lat ka Jylla, u Bah Pynïaid u la ong ba napdeng ki 7 tylli ki aiñ-rew, la kham banjur ïa u Lat ban ai ka jingmynjur ïa ki ar tylli ki aiñ-rew, kita ki long, ka KHAD (Administration of Elaka) Amendment Bill, 2023 kaba dei ban aibor bad ai jingithuh ïa ka jingtreikam ki seng Samla bad Seng Longkmie ha ki shnong ki thaw namar kumba long mynta kine ki kynhun ki shu treikam kumto.

Kawei pat ka aiñ-rew ka dei ka KHAD (Khasi Social Custom of Lineage) Amendment Bill, 2023 kaba ka jingthmu ka long ban pynkhlaiñ ïa ki seng kur ha kaba yn pynrung kyrteng ïa ki kur bad pynbeit ïa ka rukom pynïaid ïa ki seng Kur (Clan administration) ha la kijong kijong ki kur.

U CEM u la ong ba la kyrpad ïa u Lat da kaba kham banjur ïa kitei ki ar tylli ki aiñ-rew khnang ba kin long aiñ noh ki bynta kiba la bsut hapoh ka aiñ lyngba ka jingpynkylla kaba la wanrah ha Ïingdorbar Thawaiñ ka KHADC.

Haba ïathuh ba ki don palat 3000 tylli ki seng kur kiba ym pat ïoh jingithuh katkum ka aiñ, u CEM u la ong ba ki don ki kur kiba don ïa la u nongïalam kur bad ha kane ka aiñ la buh ba dei ban don uwei u nongïalam kur ba la ithuh da ka KHADC.

U Bah Pynïaid u la ong ba u Lat u la sngewthuh bha lyngba kane ka jingïakynduh ha kaba la ïoh ban batai kham bniah bad na ka liang u Lat u la kular ban sa ai noh kloi ka jingmynjur jong u ïa kine ki aiñ-rew kiba la don mynta bad u Lat.

Kane ka kynhun ki EM ka KHADC ka la kyrpad ruh ïa u Lat ka Jylla ban ai noh ka jingmynjur ïa ka KHAD (Regulation and Administration of Land) Rules, 2023 namar katba ym pat mynjur ïa ki kyndon ym pat lah ban pyntreikam pura ïa ka Land Act, 2021 na ka bynta ban pynrung kyrteng ïa ki jaka puta.

Kiwei pat ki aiñ-rew kiba dang sahteng khlem pat mynjur u Lat ki long ka KHAD (Regulation and Administration of Land) Amendment Bill, 2024, Regulation of Trading by Non-Tribal Amendment Rules, 2023, KHAD (Fisheries Amendment) Bill, 2023, nalor ka KHAD (Autonomous Districts Nomination and Election of Lyngdoh and Myntri, Lyngdoh Raid and Sordar Shnong Administration of Sohïong Lyngdohship) 2023.

Haba kylli la u Lat u hap ban ïoh jingbatai shwa na ka tnat District Council Affairs ha shwa ban mynjur ïa kine ki aiñ-rew, u Bah Pynïaid u la ong ba naduh u snem 2018 hadien ba ka Sorkar MDA ka la shimti ïa ka jingsynshar, ki kam ki la ïaid beit hapdeng ka tnat DCA bad ka shlem treikam jong u Lat namar kino-kino ki aiñ rew kiba don ka jingbatai ne jingpynshai, ka Sorkar ka la buh kawei ka Expert Committee kaba pule bniah bad ai jingmut ruh lada donkam ban pynbeit ïa ki kyndon hapoh jong kano-kano ka aiñ.