
Shillong, Risaw 14
Ka Federation of Khasi Jaiñtia & Garo People (FKJGP) East Jaiñtia Hills District ka la mih shakhmat ban pynpaw ïa ka jingpyrshah jur halor ka jingthmu ban pynlong ïa ka jingpynsngew paidbah ne ‘public hearing’ ha ka 18 tarik mynta u bnai.
Ha kaba ïadei bad kane, ka FKJGP ha ka 14 tarik u Risaw 2024, ka la leit ban ïakynduh ïa u Member Secretary ka Meghalaya State Pollution Control Board (MSPCB), u Dr. GH Chyrmang, MFS, hapoh ka ophis treikam jong u kaba don ha Lumpyng-ngad ban pynpaw ïa ka jingpyrshah kaba jur halor ka jingthmu jong ka Meghatop Cement Pvt Limited ban pynlong ïa ka jingpynsngew paidbah ne ka ‘Public Hearing’ ha ka 18 tarik u Risaw 2024 na ka bynta ban tei ïa ka karkhana pynmih dewbilat (Integrated Cement Plant of capacity 3.3 MTPA Clinker, 2.8 MTPA Cement bad 16MW Waste Heat Recovery System) hapoh ka shnong Wahïajer Narpuh, East Jaiñtia Hills District.
Haba kren sha ki lad pathai khubor, u Bah Deihok Sumer, President FKJGP East Jaiñtia Hills District, u la ong ba ka seng ka dap da ka jingsngewkhia ban ïohi ïa ka jingïaiwan tuid jong kine ki karkhana dewbilat hapoh ka thaiñ nalor ba ki la don lypa mynta haduh 8 tylli.
U Bah Sumer u la ong ba ka jingwan ïai kharoi jong ki karkhana ka buh ïa ka thaiñ hapdeng ka jingma namar ka lyer kaba mih na kitei ki karkhana ka long kaba sniew bad wat ki umbam-umdih ruh ki la jakhlia lut.
U la ong ba ha kaba ïadei bad ka jingtih ïa u dewïong, la ïohi ba ka National Green Tribunal (NGT) ka la shimkhia shikatdei eh ha ka ban khanglad ïa ka kam tih dewïong, watla ka kam tih dewïong ka dei ka lad kamai jakpoh jong ki paidbah ka distrik baroh kawei hynrei kaba sngewsih ka long ba ka Sorkar ïa kine ki karkhana dewbilat pat ka la pynshlur ba kin nang ïai kharoi bad kane ka jingpynshlur ka pyni ba ka don kaei-re-kaei sha lyndet bad ong ruh ba imat lehse, ka don ka jingïasylla hapdeng ki nongïalam saiñ pyrthei (politician) bad ki trai jong kine ki karkhana pynmih dewbilat.
“Kane ka jingpynshlur jong ka Sorkar ka pyni ba ka don kaei-re-kaei shalyndet bad ngi tharai sniew ruh ba ka dei ka jingïasylla jong ki politician”, ong u Bah Sumer.
Shuh-shuh u Bah Sumer u la ong ba ki paidbah jong ka thaiñ ki dei ban kyndit bynriew noh ban ïashimbynta ha ka ban pyrshah ïa katei ka jingïalang pynsngewthuh paidbah ka ban sa long ha ka 18 tarik mynta u bnai khnang ba ka jingpyrshah jong ki seng kan ïaid ryngkat bad ki paidbah bad ban ïoh ïa ka jingjop.
U Bah Andiwor Pala, Organising Secretary ka FKJGP EJHD, u la ong ba kine ki kompani karkhana ki nang bha ban pynbiej ïa ki paidbah jong ka thaiñ da kaba ong ba kin ai kam-ai jam ïa ki samla jong ka thaiñ bad ban wanrah ka roi-ka par hynrei kumba ka long pat watla ki la don shibun ki karkhana hapoh ka thaiñ ruh hynrei ki nongshong shnong ki duna bha ban ïoh kam-ïoh jam hapoh kitei ki karkhana.
Ka FKJGP ka la kyntu ïa ka Ministry of Environment and Forests (MoEF) ba kan nym ailad satia ban tei ïa kane ka karkhana hapoh ka thaiñ khnang ba kan long ka lad jingïada bad kum ki nongshong shnong ki shaniah ha ka tnat ba kan peit ïa ka bit ka biang jong ki paidbah ka distrik baroh kawei.