Kylla Politics pynban ka Exam Matrik ne SSLC Exam

Lada ka sorkar kam lah ban sam lut sha baroh ki skul, kaba kum kata ka sorkar ka long ka sorkar kaba leh shiliang khmat.

Babu Kular Khongjirem

Ka jingthmu jong ka Sorkar MDA-II ha Meghalaya hapoh ka jingïalam jong ka NPP ban pynmih ïa ka kot ïarap (guide/help books) ban ïarap ïa ki khynnah pule kiban ïaleh ïa ka Exam SSLC 2025 ïa kaba la tip kum ka ‘CM Impact, A Guide Book For SSLC Examination 2025 ‘ ka la kylla long pynban mynta kum ka rynsan jong ka kam saiñ hima sima (political issues) jong kane ka sorkar MDA-II. Ym tang katta, ka seng liang pyrshah, ka VPP ka la kynther tyngeh ïa kane ka rukom ïalap politic barieh (hidden political agendas) jong ka NPP.

Ki don bun bah ki mat ba ki paidbah ki dei ban tip, ban shai bha bad ki dei ruh ban da peit mat syndon bha kdar ïa ki buit siañti jong kane ka sorkar MDA-II hapoh ka jinglam khmat jong ka NPP namar la plan ïa ka da kita ki ‘riewstad, ki ‘riew shemphang ba tbit bha kiba la thung khnang ka sorkar (consultants) khnang ba ki ‘riew paidbah kin ym tip ne sngewthuh eh hynrei kin shu ngop beit bad ngat ldui-ldui ha ka jingriam (political trap) ba stad jong ki. Kane ka la dei ruh kajuh ka plan ba ki la leh ha ka sorkar pdeng (central govt.) jong ka NDA ha Delhi. Ka sorkar NDA ha Delhi ka la leh ïa baroh ki scheme, ki kam pynroi bad kam leh bha ïa ki paidbah ha ka kyrteng Prime Minister lut.     

Hangne ruh ki la sdang leh hi kumjuh da kaba ai kyrteng lut Chief Minister. Hynrei hangne pat, ka shap jong ka NPP ka dei ka Kot (Book) bad la plan lypa ruh ba ki khynnah pule SSLC 2025 kin sa dap 18 snem ha u snem 2028, kumta, kin sa ïa thep ruh ïa ki vote jong ki ha ka dur Kot ka NPP ha u snem 2028.

Ka kot Guide Book kaba donlang ka dur u Chief Minister ha kane ka Guide Book ka lam lynti imat shata. Hynrei, ka rukom sam pat ïa kine ki Guide Book sha ki nonghikai jong ki skul kim long satia kiba ryntih (not uniform and unfair). Kito ki skul kiba pynlong kum ki centre jong ka Private SSLC Selection Test ki ïoh ïa kane ka Guide Book katba kito pat ki bym dei centre Private Selection Test kim ïoh satia, la shu phah peit hi na website jong ka MBOSE. Kane ka mut ba ka sorkar ka sam ïa kine ki Guide Book tang kumba shi pawa na ki skul kiba don ha ka Jylla katba lai pawa pat kim ïoh Guide Book satia. Lada ka sorkar kam lah ban sam lut sha baroh ki skul, kaba kum kata ka sorkar ka long ka sorkar kaba leh shiliang khmat.

Kawei pat kaba kham shyrkhei bad ima ka long, ba kane ka sorkar MDA-II ka la sdang ban mushlia (political interferences) ïa ki bor pynïaid Exam jong ka MBOSE kaba long ka bor pynïaid Exam ba laitluid (autonomous body) naduh ki por mynshwa. Hynrei mynta pat, imat ka MBOSE ka la kylla long pynban tang kum ka ñiangkohnguh (political agency) jong ka sorkar. Lada ka long ha kane ka rukom, kan don ka jingma kaba shyrkhei bha ïa ki nongïakhun ïa ka eksam SSLC/HSSLC hadien- habud. Lada shah mushlia ha ka Sorkar (political interference), kan sa poi ka por ba kito ki khynnah kiba ïajan ne ithuh ïa ki politicians kin pass bha beit ïa ka Exam SSLC/HSSLC katba kito pat ki bym ïadei ne ïajan bad ki politician kin shu pheil ei wat lada ki leh bha ha ki Exam kumba long ka Exam applai (apply) kam sorkar ha kine ki por.

Hynrei kaba kham ma bad kham shyrkhei shuh shuh ka long ba ïoh mih sa ka pyndam sia lieh (white ink) ha ki mark jong ki khynnah SSLC/HSSLC lada ailad ïa ki politician ban korbar ne tuklar ïa ka kam Exam. Lada u/ka khynnah ka ïoh 08, ki bor ba halor kin phah pyndam sia lieh noh ban pynlong ïa 08 mark sha ka 80 mark kumba jia ïa ka kam thung nonghikai skul ha kito ki snem kiba la dep. Ki paidbah ki dei ban husiar bha ïoh ka jia shisha kane ka apot ïoh ba ym myntoi shuh ban ïa babe hadien.