Da ka ejahar ujor ka HITO ïa u SP & DC EJH ba ailad ïa ki ‘gunda’ ba thmu pynkulmar ha Wahïajer

U la ong ba na ka liang jong u DC bad u SP ka East Jaiñtia Hills ki lah ban tap eit miaw ban ong ba kitei ki briew kiba la ap hakhmat ka khyrdop...

Shillong, Risaw 21

Ka Hynñiewtrep Integra-ted Territorial Organisa-tion (HITO) Sengkmie ha ka Lah Sngi U Blei ka 21 tarik u Risaw 2024, ka la leit ban ujor da ka ejahar sha ka Director General of Police (DGP) ka Jylla, ka Kong Idashisha Nong-rang pyrshah ïa u Deputy Commissioner (DC) bad u Superintendent of Police (SP) jong ka East Jaiñtia Hills District halor ka jingbym lah jong ki ban shim ïa ka jingkitkhlieh ban tehlakam ïa ka jingjia kaba la jia ha Wahïajer Narpuh, East Jaiñtia Hills District, ha ka 18 tarik u Risaw 2024 ha ka por ba ka Meghatop Cement Pvt Limited ka la pynlong ïa ka jingpynsngew paidbah ne ka ‘Public Hearing’ na ka bynta ban tei ïa ka karkhana pynmih dewbilat ha katei ka thaiñ.

Ka seng ka la ujor ejahar ruh pyrshah ïa u Rangbah Shnong ka Wahïajer bad ïa u ophisar jong ka karkhana Meghatop kiba la buh da ki briew jong ki ban rah da ki dieng ki siej hakhmat ka khyrdop ba la pynlong ïa katei ka jingïalang paidbah da ka jingthmu ban bom ban tied ïa kiba wan ban pyrshah ha katei ka jingïalang.

Ka seng ka la leit ban aiti ruh ïa ka shithi jingujor sha u Chief Secretary ka Jylla, u Bah Donald P Wahlang ban dawa pynshitom da kaba sospon ne pynkynriah kam ïa u SP bad DC kiba don ïa ka jingkitkhlieh ban pynneh pynsah ïa ka suk-ka saiñ bad ban pynthikna ba baroh kin ïoh rung laitluid da ka jingshngaiñ ha katei ka jingïalang paidbah hynrei kiba khlem shym la leh satia ïa ka kamram jong ki.

Ka HITO ka la leit ban ujor ruh sha ka Meghalaya Human Rights Commission (MHRC), Shillong halor ka jingshah khanglad jong ki paidbah kiba thmu ban leit sha katei ka jingïalang paidbah ban pynpaw ïa ka jingpyrshah jong ki ban tei ïa katei ka karkhana hapoh ka thaiñ.

Kum ban shu kdew hangne, ha ka 18 tarik u Risaw 2024, ka Meghatop Cement Pvt Limited ka la pynlong ïa ka jingpynsngew paidbah ne ka ‘Public Hearing’ ban tei ïa ka karkhana pynmih dewbilat (Integrated Cement Plant of capacity 3.3 MTPA Clinker, 2.8 MTPA Cement bad 16MW Waste Heat Recovery System) hapoh ka shnong Wahïajer Narpuh, East Jaiñtia Hills District. Ha katei ka sngi la ïohi ba ka la mih ka huri-hura hapdeng ki paidbah kiba kyrshan bad kiba pyrshah ïa kane ka karkhana.

Ha katei ka shithi jingujor ba la aiti da ka seng sha ka DGP, la ong ba ka jingthmu ban pynlong ïa katei ka jingpynsngew paidbah ka long ban khot ïa ki nongshong shnong ka thaiñ, ki seng, ki seng trei mon sngewbha bapher-bapher ba kin wan ban sngap bad pynsngew ïa ki jingmut jong ki la kin kyrshan ne kin pyrshah ïa kane ka jingthmu jong ka Meghatop Cement Pvt Limited hynrei ha katei ka jingpynsngew paidbah, ka la don pynban ka jingkhanglad ïa kiba thmu ban wan ban pynsngew ïa ka jingpyrshah jong ki.

Ka seng ka la ong ba kito kiba kyrshan ïa kane ka jingthmu ka Meghatop Cement ki la ap lypa naduh dangstep bad pynkhreh da ki dieng-ki siej ban khanglad ïa kiba pyrshah ba kin rung sha ka jaka ba la pynlong ïa ka jingïalang paidbah. Pynban na ka liang ki pulit kiba don ha katei ka jaka ki khlem shym la leh ïa la ka kamram wat haba ka la mih ka jingkulmar hapdeng ki paidbah ha katei ka sngi.

Haba kren sha ki lad pathai, u President ka seng Bah Donboklang Dkhar, u la ong ba ka seng ka la hap ban ujor pyrshah ïa u Rangbah Shnong ka Wahïajer namar ba u la pynkheiñ ïa ka Sanad katkum ki kyndon aiñ jong ka Jaiñtia Hills Autonomous District Council (JHADC), kaba la kren shai ba ym dei ban ïashah shiliang ne ñiew beiñ ïa ki nongshong shnong ka thaiñ ba kin pynpaw ïa ka jingkwah ne jingpyrshah jong ki.

U Bah Donbok u la ong ba kiba bun na ki briew kiba la pynkhreh ban ïeng hakhmat ka khyrdop jong katei ka jingïalang ha katei ka sngi ha ryngkat ka jingpynkhreh ïa ki dieng bad ki siej kim dei satia ki briew napoh ka shnong namar na ka liang ki nongshong shnong ka thaiñ, ki la don bad ka seng ban pynsngew ïa ki jingeh jong ki.

U la ong ba na ka liang jong u DC bad u SP ka East Jaiñtia Hills ki lah ban tap eit miaw ban ong ba kitei ki briew kiba la ap hakhmat ka khyrdop ki dei tang ki nongpahara shnong ne VDP hynrei katkum ki kyndon aiñ jong ka Meghalaya Police Act, 2011, la kdew shai ba ki VDP kim dei ban palat ïa ka 15 ngut, kaba pynishai ba ki dei ki briew kiba la shah thong pisa.

“Kito ki briew hangto ki la dei beit ki ‘gunda’ kiba la shah thong pisa hynrei ngi kyrmen skhem ba ka DGP kan leh da kaba tyngeh ïa kito ki briew kiba rah dieng bad lathi kiba la shah thong da ki katto-katne phew hajar bad ka jingshah khynñiat jong ki longkmie ruh ha Wahïajer ka la long kaba pynkheiñ ïa ka aiñ khlem da burom shuh ïa ki longkmie”, bynrap u Bah Donbok.