Shillong, Risaw 22
Ka Jylla Meghalaya ka dang ïakynduh jingeh ha kaba ïadei bad ka jingpynbiang ïa ka bording ilektrik namar ka jingdawa bording ha ka Jylla ka kiew kumba 11 haduh 12 percent man la u snem, katba ka jingpynmih bording jong ka Jylla pat ka neh kumjuh.
Kane ka jingkiew jong ka jingdonkam bording hapoh ka Jylla ka la wanrah jingeh ïa ka tnat Bording (Power) kaba dang thaw lad ban pynlong ïa ka Jylla kaba lah ban shaniah hi nalade ha ka jingpynmih ïa ka bording ilektrik.
U Myntri ba khmih ïa ka tnat Bording (Power), u A. T. Mondal u la ong ba ka tnat ka donkam mynta ïa ki kynhun kiba napoh ka Jylla, ki kynhun jong ka Sorkar Pdeng bad wat ki kynhun shimet ban kyntiew ïa ki hydro power project hapoh ka Jylla.
Ha kaba ïadei bad ka Kynshi Power Project, u la ong ba ka kompani shimet kaba la dep soi ïa ka soskular (MoU), ka la pynpaw ba kam lah ban trei ïa katei ka project ha Kynshi, ha kaba la hap ban pyndam noh ïa ka soskular.
Hynrei u la ïathuh pat ba katei kajuh ka kompani mynta ka la tyrwa biang sha ka Sorkar ban trei da ka ‘hybrid model’ da kaba trei katkum ka Pumped Storage Power (PSP), bad pyntip ba na ka liang ka Sorkar ka shem ba kane kan kham biang.
U Mondal u la ong ba lada kane ka kompani kam wan shakhmat ruh, ka Sorkar kan dang wad sa da kiwei ki lad.
Haba kdew ba ka PSP kan long kaba biang tam ban pyntreikam hapoh ka Jylla, u Mondal u la ïathuh ba wat ka NTPC ka la shem ba lai tylli ki project hapoh ka Jylla kidei kiba lah ban leh lyngba ka PSP model, hynrei u la pynpaw pat ïa ka jingeh ba ka Jylla kan nym ïoh myntoi. “Namar kata ka Sorkar ka dang wad shuh ki lad ban pynthikna ba ka Meghalaya kan ïoh myntoi bun na ka bording ba pynmih na kane ka Jylla”, u la ong.
Ha kajuh ka por u Myntri u la ong ba ka dang ap ïa ka kaiphot na ka IIT Rourkee ha kaba ïadei bad ka jingpynheh ïa ka Riangdo Power Project na ka 3 Megawatt sha ka 6 Megawatt.
“Ka jingshna ïa ki Hydro Power Project barit ka dei ruh ka sienjam ba ka Sorkar Jylla ka shim na ka bynta ban pynpahuh ïa ka jingpynmih Bording napoh ka Jylla lajong”, u la ong.
U Mondal u la ïathuh ba ka Meghalaya Power Distribution Corporation Limited (MePDCL) ka la dep ban wad bniah ïa ka jinglong jingman ka Riangdo Power Project, ha kaba la shem ba lah ban pynheh sa 3 Megawatt.
“Ka jinglut-jingsep ban pynheh ïa ka Riangdo Power Project, ngam pat lah ban ai thik kaba thikna, hynrei la antad ba ka jinglut kan nym duna ïa ka T.40 klur”, la ong u Mondal.
Ha kaba ïadei bad ka jinglip bording, u Mondal u la ong ba ka tnat ka khlem pynjari satia ïa ka jingpynlip bording lane ka load shedding kumba la leh ha kiwei ki snem, hynrei u la ong ba ki jinglip jong ka bording kiba la jia mynta u snem ka dei namar ka jinglynshop ka mariang bad ruh na kadaw ba maramot bad kylliang ïa ki tiar ki barim da ki bathymmai.
U la ïathuh ba ka tnat ka la pan jingïarap pisa na ka Sorkar Jylla na ka bynta ban buh shuh shuh ïa ki ‘service station’ ha ki jaka ba jngai eh ka jingpynpar ïa ka bording.
“Ka tnat ka ïakynduh jingeh ha ki jaka ba jngai ki transformer ban pynpar ïa ka bording, bad kiba bun ki transformer la shim na kajuh ka thymmei, bad lada thut ha kawei ka jaka kiwei ki jaka ba pynpar lang ïa ka bording ki thut lang”, u la ong.
U Mondal u la ïathuh ruh ba u Myntri Rangbah u la mynjur ban ïarap na ka pla tyngka jong ka Jylla. “Lada ap ïa ka jingïarap pisa na ka Sorkar Pdeng kan shim por da ki snem,” la ong u Mondal.