
Nongpoh, Naiwieng 10
Kawei na ki skul kaba la rim bha ha ka thaiñ Mawhati, ka Raitong Government Lower Primary School, ha ka Sngi Palei ka la ïoh ban rakhe ïa ka jingdap 75 snem kynthih ka jingshakri jong ka ban pynsaphriang ïa ka jingnang jingstad sha ki hep barit jong ka thaiñ naduh ba la seng nyngkong ïa ka ha u snem 1949.
Ha kane ka sngi la wan ban ïadon ryngkat da u Myntri jong ka tnat pule puthi ka Jylla, u Rakkam A Sangma kum u kongsan ha ka jingdon ryngkat u MLA ka Mawhati, u Bah Charles Marngar, ka Additional Deputy Commissioner jong ka Ri Bhoi, ka Kong Brenda L Pakynteiñ, ki ophisar na ka tnat pule puthi ka district, ki nongpynïaid jong ka skul, ki nonghikai, ki khynnah skul lem bad ki kmie ki kpa bad ki nongshong shnong ka thaiñ.
Haba ai jingkren ha kane ka sngi, u Rakkam A Sangma u la kular ban pynïoh ïa ka ïingskul bathymmai na ka bynta kane ka skul lem bad san tylli kiwei de ki skul kiba hap ha ka thaiñ Mawhati kumba ka Sorkar ka don ïa ka thong ban pynbha bad kyntiew lut ïa baroh ki skul Sorkar kiba don ha ka jylla.
U Rakkam u la ong ruh ba na ka liang jong u shimet hi, ban ai ïa ka jingnang jingstad kaba paka sha ki khynnah ka dei lyngba ka jingshimkhia, ka jinglenlade bad ka jingtrei shitom jong ki nonghikai, ym tang ban don ki ïingskul kiba paka, bad kubur ruh ba hooid shi bynta ka donkam hi ban don ïa ka ïingskul kaba paka.
Shuh shuh na ka liang u Rakkam u la pynshlur ïa ki nonghikai, ki khynnah skul bad ki kmie ki kpa ba ki dei ban pynmlien bad pyrshang ban nang ïa ki ktien jong kiwei pat ki jaidbynriew lane ki ri jong ka pyrthei, da kaba ong ba kum ha kane ka juk kyrduh kam kyrduh jam wat lada don ki kyrdan kiba heh ruh, bunsien ki samla ki hap ban wad kam wad jam shabar ka jylla bad wat shabar ka ri ruh kumjuh da kaba ai nuksa halor ka jingshimkhia jong ka Sorkar halor kane ka bynta hapoh ka jingïalam jong u Conrad K Sangma kum u Myntri Rangbah bad ka Kong Ampareen Lyngdoh, Myntri jong ka tnat ka koit ka khiah ka jylla ban pynïohkam ïa ki 25 ngut ki samla jylla ha ka ri Japan kiba pyndep ïa ka jingpule Nurse.
Na ka liang jong u MLA ka Mawhati, u Bah Charles Marngar u la pynpaw ba kane ka ïingskul wat lada ka la kynjoh palat 70 snem, hynrei ka dang ïoh ïa ka ïingskul kaba sop da ka tin ha ka por jong ka jinglong nongmihkhmat ka jong u lyngba ka skhim MPLAD ha ka por jong ka jinglong MP u Bah Vincent H Pala bad kyrmen skhem ba kumba mynta u la don lang ha kane ka seng kaba synshar ïa ka jylla, un nang ïoh shibun ki kam pynroi kumba ka Mawhati ka dei ka konstitwensi kaba dang sahdien ha kiba bun ki bynta.
Shuh shuh, u Bah Charles u la ïathuh ruh ba ka Mawhati kumba long haduh mynta, ka don tang ïa kawei ka Higher Secondary School kaba la pynïaid da ka Balang Katholik bad kyrpad ïa ka Sorkar ba kan shimkhia bad phai khmat kyrpang ban pynïoh shuh shuh ïa ki skul ha ki kyrdan Higher Secondary bad khamtam eh ïa ka College khnang ba kan pynsuk ïa ki samla ka thaiñ kin ïoh ïa ka jingpule bad jingnang jingstad ha ka jinglut kaba duna.
Ban pynurlong ïa kine ki jingangnud, u Bah Charles u la kyntu ïa ki paidbah ka thaiñ hi baroh ba kin ai ïa ka jingïatreilang, ka jinglong tylli kawei naba lada ki paidbah hi kim ai ïa ka kti kamon ka kti ka diang, kan shem jingeh ïa u ruh, kum u nongmihkhmat ba pynurlong ïa kitei ki jingangnud bad ki thong kiba u don ban wanrah jingkylla ha ka Mawhati konstitwensi hi baroh kawei.
Kum shi bynta na ka jingrakhe ha kane ka sngi, la ïoh ruh ban plie paidbah ïa u mot sah jingkynmaw jong ka jingdap 75 snem ka jingïaid lynti ka skul Raitong Government LP School bad ka jingpyllait ïa ka thup sah jingkynmaw lane ka Souvenir da u Rakkam A Sangma lem bad kiwei de ki heh ki hain kiba la wan ban ïadon ryngkat bad la pynphuh pynphieng shuh shuh da ki jingshad bad jingpyniriam jong ki khynnah skul.