
Shillong, Rymphang 02
U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K. Sangma u la ai jingïaroh ïa ka Mang Tyngka 2025-26 jong ka Sorkar Pdeng namar ka jingkynthup lang bad ka jingpynleit jingmut jong ka ha ka liang ka roi ka par.
Ka Myntri pla tyngka ka Sorkar Pdeng, Nirmala Sitharaman ka la wanrah ïa ka Mang Tyngka 2025-26 jong ka Sorkar Pdeng, da kaba ban jur halor ka roi ka par jong ki tnad treikam bapher-bapher kum ka rep ka riang, ki MSME, ki jingbei tyngka, bad ki jingshalan shabar-ri.
Ka Mang Tyngka ka kdew ïa 10 tylli ki bynta kiba kongsan, ba kynthup ïa ka roi ka par ha ki nongkyndong, ka roi ka par kaba ïalam da ka kam, ka jingpynheh ïa ki jingtei, bad ka jingpynmih ïa ki buit thymmai, kaba thmu ban pynroi ïa ka rukom treikam jong ka ïoh ka kot kaba kynthup lang bad kaba khlaiñ.
Haba kren halor ka Mang Tyngka kum ka jingïohi jngai, u Myntri Rangbah u la ong, “Ka Mang Tyngka 2025-26 jong ka Sorkar Pdeng ka pyni ïa ka rukom treikam pisa kaba kynthup lang bad kaba kiew, kaba ïahap bad ki jingthmu kam pynroi jong ka Jylla.”
U la ong ba ka jingkyrshan kaba pynleit jingmut na ka Sorkar Pdeng ha ki bynta ba kongsan, kynthup ïa ka rep ka riang, ki MSME, ki lad pynïasoh, bad ka jingtbit ha ki sap ki phong, kan kyntiew ïa ka jingkiew jong ka Jylla, kaba ïa beit ryntih bad ka jingthmu ban kynjoh ïa ka ïoh ka kot kaba 10 ‘Billion USD’.
U la bynrap, “Ngi aiti ban pyndonkam ïa kine ki lad ban pynsted ïa ka roi ka par, ban pynmih ïa ki kam ki jam, bad ban ïaid shajan ka thong jong ngi ban pynkiew arshah ïa ka GSDP. Ryngkat lang, ngi saiñdur ïa ka lawei ba roi ba pahuh na ka bynta ki paidbah ka Jylla.”
Ki mat ba kongsan na ka bynta ka Jylla ki kynthup ïa ka ‘PM Dhan Dhanya Krishi Yojana’, ka ban pynleit jingmut ïa 100 tylli ki distrik kiba duna ka jingmih ha ka rep ka riang, ha kawei ka liang ka ban ai jingmyntoi ïa ka tnad ka rep ka riang jong ka Jylla. Nalor kata, ïa ka ram Kisan Credit Card (KCC) la pynkiew na ka T.3 lak sha ka T.5 lak, ka ban ai jingkyrshan pisa kaba kongsan ïa ki nongrep ka Jylla.
Haba phai sha ki kam jngohkai pyrthei, ka skhim UDAN ba la pynthymmai kan pynbha ïa ki lad pynïasoh da ka liengsuiñ, ka ban pynïasoh ïa 120 tylli ki jaka thymmai, kynthup ïa ki ‘Helipad’ bad ki kad liengsuiñ kiba kham rit ha ki ‘Aspirational’ distrik bad kito kiba long lum. La khmih lynti ba ka kam jngohkai pyrthei jong ka Jylla kan ïoh jingmyntoi shibun na kane ka sienjam.
Kumjuh, ka jingthmu jong ka Sorkar ban kyntiew ïa 50 tylli ki jaka jngohkai pyrthei ha kylleng ka ri, ha ryngkat ka jingïatreilang bad ki Sorkar Jylla, kan ïa ïaid ryngkat bad ka jingpyrshang ba dang ïaid shakhmat jong ka Jylla ban rah ïalade kum ka jaka jngohkai pyrthei kaba paw ha ka pyrthei.
Ka mang tyngka ka buh jingmut ruh halor ka koit ka khiah bad ka pule-puthi, da kaba pynkiew ïa ka jingmang pisa na ka bynta ka ‘Saksham Anganwadi’ bad ka ‘Poshan 2.0’, ban weng ïa ka jingduna bam bad jingrit briew ha ki khynnah. Ka Sorkar ka thmu ban pynïeng 200 tylli ki jaka sumar ïa kiba pang bampong ha ki distrik ha u snem 2025-26, ki ban kynthup ïa baroh ki distrik hapoh lai snem, ka ban kyntiew shi kat dei ïa ki lad jingsumar jong ka Jylla.
Ki nongseng kam seng jam bad ki MSME ha ka Jylla kin ïoh jingmyntoi lyngba ka jingpynkiew ïa ka ‘Credit Guarantee Cover’, ka jingpynkiew arshah ïa ki karkhana rit kumjuh ki karkhana ba dang sdang.
Kane ka sienjam kan pynkhlaiñ ïa ka jingroi jong ki karkhana bad kan ïabeit ryntih bad ka ‘Industrial and Investment Promotion Policy’ jong ka Jylla, kaba ai bor ïa ki samla nongseng kam ba ïoh jingkyrshan kum na ka ‘CM ELEVATE’ bad ‘PRIME’.
Ka Mang Tyngka ka kner ruh ïa ka ‘Scheme for Special Assistance to States for Capital Investment’, da kaba mang T.1.5 lak klur ha baroh kawei ka ri. Ka Jylla ka la dep pyndonkam palat T.1,300 klur hapoh kane ka skhim ha u snem 2023-24, bad la khmih lynti ba kane ka jingkheiñ kan palat ïa ka T.2,000 klur ha u snem 2024-25.
Shuh shuh da ka jingkiew ha ka bhah baroh jong ka jingai khajna sha ka Jylla na ka T.9,566.09 klur sha ka T.9,870.40 klur katkum ka RE 2024-25 ba la pynbna da ka Sorkar Pdeng, ka B.E na ka bynta u snem 2025-26 ka long T.10,910.14 klur, ka jingkiew kaba T.1,039.74 klur na ka RE 2024-25.
Kumba la kdew, kine ki sienjam kin kyntiew ym tang ïa ka roi ka par bad ïarap ban pynurlong ïa ka jingthmu jong u Myntri Rangbah ban kyntiew ar shah ïa ka GSDP, hynrei ban pynurlong ruh ïa ka thong jong ka Meghalaya ban long ka ri kaba kynjoh ïa ka 10 ‘Billion USD’ ha ka ïoh ka kot.