
Shillong, Lber 24
U Nongbishar ba la shongthait, Justice (Retd.) BP Katakey uba khlieh ïa ka Committee ba marwei ba la thung da ka High Court jong ka Meghalaya halor ka kam dewïong, u la ong ba kiba ïoh ïa ka licence ban tih dewïong katkum ka stad saïan lane ‘scientific mining’ ki hap ban tep lut ïa ki krem dewïong kiba don hapoh 1 kilometre na ka jaka ba ki treikam.
“Dei ban don ki bor ki ban peit bha ïa kane ka kam. Ym don ba lah ban kyntait ba ka lah ban don ka jingtih dewïong be-aiñ hangne ha Meghalaya, hynrei kawei kaba la ïathuh ha nga ka long ba ha ka jingai jingbit bad kano-kano ka jingbit ba la ai ban trei dewïong ‘scientific mining’, ka don ka kyndon (ngam pat ïohi ïa kata), hynrei la ïathuh ha nga ba la bynshet ïa ka jingkitkhlieh ha ki nongtih dewïong ba kin tap lut ïa ki thliew ba don lypa hapoh ka 1 kilometre pyllun na ka jaka ba ki treikam”, la ong u Katakey haba kren bad ki lad pathai khubor ha ka Lah Sngi U Blei.
Lah ban kdew ba ha ka 17 tarik mynta u Lber, u Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma u la plie ïa ka par tih dewïong katkum ka juk stad saïan (Scientific Mining) ha East Jaiñtia Hills, kaba la ïoh license da u Bah Dapmain Shylla uba na Byndihati.
Ha kawei ka liang u Katakey u la ïathuh ba ka committee ka la pan jingshai ruh halor ka kaiphot jong ka jurip na suiñ lane ‘aerial survey’ ïa u dewïong ba la leh hapoh ka 1 kilometre pyllun jong ki jaka lum dewïong ha ki saw tylli ki district, ba kynthup ha East Jaiñtia Hills, West Khasi Hills, South West Khasi Hills bad South Garo Hills.
“Ka Sorkar ha u snem 2019 ka la ai ïa ka ‘affidavit’ hapoh Supreme Court ba pyni ïa ki jaka ba lum ïa u dewïong dei halor kane ba ngi la bthah ban leh ïa ka jingjurip lait noh ïa u dewïong ba la dep shim jingkheiñ. Ngi kwah ban ïohi la hapoh ka 1 kilometre pyllun u don ne em u dewïong bym pat dep shim jingkheiñ”, u la ong.
U la pyntip ba ka kaiphot ba jurip na suiñ ïa u dewïong la dep ban aiti ha ka 19 tarik Lber, hynrei halor kane la ïakren biang da ka committee namar ba u kwah sa katto-katne ki jingpynshai, bad ong ba la bthah ban ai ïa kita ki jingpynshai, kaba u khmih lynti ban ïoh ha ka Sngi Ba-ar.
Halor ka jingujor ba la mudui da ki saw ngut ki briew pyrshah ïa ka jingtih dewïong be-aiñ ha South Garo Hills, u Katakey u la ïathuh ba u la ïoh ïa ka kaiphot tohkit halor kane ka jingmudui na ka committee kaba khlieh da u Naba Bhattacharjee.
“Ki dang don ki jingtohkit ba hap ban leh bad ka Sorkar ka la bthah ïa u Deputy Commissioner ka South Garo Hills ban leit pynshisha dalade bad aiti ïa ka kaiphot hapoh ka shitaïew”, la ong u Katakey, ha kaba u la bynrap ba ka committee ka khmih lynti ban ïoh ïa ka kaiphot hadien ka shitaïew.