Shillong, Ïaïong 07
Ka Shad Suk Mynsiem kaba lai sngi kaba dei ka shad lehniam tynrai jong u khun Khasi-Khara kaba ju pynlong manla u snem jong ka Seng Khasi Kmie kaba la kot mynta sha ka 125 snem ka la poi noh sha kaba kut ha ka Lah Sngi U Blei ka 7 tarik u Ïaïong, 2025 hadien ba ka la sdang ha ka 5 tarik u Ïaïong, 2025 ha lympung Weiking kaba don ha Jaïaw.
Ha ka sngi sdang ïa kaba la tip ruh kum ka Nohkjat kaba dei ka sngi ha shwa ban leit hiar sha Madan Weiking, ka la don ruh ka lehniam-lehrukom bad ka duwai-ka phirat da ki nongïalam bad ki dkhot ka Seng Khasi Kmie.
Ha kane ka jingshad, la sakhi ïa ka jingwan ïashimbynta da ki spah ngut ki samla kynthei, shynrang bad ki khynnah rit kiba la phong bad la ka riam tynrai kiba ishongkun shikatdei eh ban ainguh ïa U Blei Nongbuh-Nongthaw bad ruh ban ainguh-aidem ba kane ka snem ba mynta kan long ka snem kaba pahuh-pahai.
Haba kren sha ki lad pathai khubor, u Bah PD Nongrum uba dei u Vice President ka Seng Khasi Sengkmie, u la ong ba ka Shad Suk Mynsiem ka dei ka shad lehniam ban ainguh-aidem ïa U Blei Trai Kynrad uba la da-la ker bad uba la ai ka kamai-kajih kaba bha, bad ka rep-ka riang kaba seisoh.
“Ngi buh ruh ka jingduwai ba mynta u snem kan long ka snem kaba pahuh-pahai kaba ngin ïoh ïa ka kamai-kajih bad ka rep-ka riang kaba biang kaba u khun bynriew u lah ban kyrshan ïa ki ïing-ki sem lyngba ki jingkyrkhu jong u Blei Nongbuh-Nongthaw”, ong u Bah Nongrum.
U la ïathuh ba ka Shad Suk Mynsiem ka dei kaba ki ju pynlong beit shisien shisnem ïa kaba la pynlong da ka Seng Khasi Kmie, kaba la sdang naduh u snem 1911 bad la jer kyrteng nyngkong ïa ka kum ka Shad Suk Mynsiem ha u snem 1912 bad kaba la kynjoh mynta sha ka 114 snem.
Shuh-shuh, utei u Nongïalam u la ong ba kaba saiñdur ïa ka jaidbynriew ba kan long ka jaidbynriew kaba kyrpang ka dei ka kolshor, ki riti-ki dustur bad ki lariti jong u Khasi bad ka jingshad ka dei kawei na kita namar ka jingshad ka dei ka shyllangmat jong ka jaidbynriew.
“Ngi dei ban pynneh ïa ka lada ngi kwah ban neh kum kata ka jaidbynriew kaba kyrpang. Lada ngi duh noh kine ki jingleh kyrpang kum u Khasi, ka mut hanga hi shimet, nga sngew ba kam don shuh kata ka jingkyrpang jong ngi kum ka jaidbynriew, ka kolshor bad ka ñiam ki ïaid ryngkat-ryngkat bad ym lah ban pynïakhlad ïa ki”, bynrap u Bah PD Nongrum.
Na ka liang u Bah DL Nongbri uba dei u Vice-President ka Seng Khasi Sengkmie, u la ïathuh ba ha ka sngi nohkjat, ki don haduh 120 ngut ki kynthei bad 179 ki shynrang katba ha ka sngi ba-ar, ki don haduh 274 ngut ki kynthei bad 305 ngut ki shynrang bad ha ka sngi ba khatduh pat ki don haduh 687 ngut ki kynthei bad 830 ngut ki shynrang.
Ha kane ka sngi kut jong ka Shad lehniam ha Weiking, la wan ban ïadonbynta lang ruh da ki Myntri ka Sorkar Jylla kiba kynthup ïa u Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma, u Symbud Myntri Rangbah ka Jylla, Bah Prestone Tynsong, u Myntri ka tnat ki kam jngohkai pyrthei, Bah Paul Lyngdoh, ka Myntri ka tnat ka koit-ka khiah, Kong Ampareen Lyngdoh nalor kiwei-kiwei ki nongmihkhmat ka Jylla bad kumjuh ha katei ka sngi la don lang ruh da ki MLA bad MDC ka Voice of the People Party (VPP).
