
Rome, Ïaïong 21 (UNI)
U Pope Francis, uba dei u khliehduh jong ka Balang Katholik, u la khlad noh ha ka rta kaba 88 snem, hadien ba u la shakri kum u khlieh jong ka Vatican na bynta 12 snem.
Ka Vatican ka la pynbna ïa ka jingkhlad noh jong u ha ka ‘Easter Monday’ ha ka rynsan lad pathai ‘X’: “U Pope Francis u la khlad noh ha ka ‘Easter Monday’, 21 tarik Ïaïong, 2025, ha ka rta kaba 88 snem ha ka ïingsah jong u ha Casa Santa Marta jong ka Vatican.”
U Cardinal Kevin Farrell, Camerlengo jong ka Apostolic Chamber, u la ong ha ka jingpynbna: “Ko ki hynmen ki para, da ka jingsngewsih kaba khraw nga dei ban pynbna halor ka jingkhlad noh jong u Kpa Bakhuid Francis jong ngi. Ha ka por 7:35 mynta ka step, u Bishop ka Rome, u Francis, u la leit phai noh sha la ïing u Kpa.”
U ‘Pontiff’ u la don hapdeng ka jingshitom ha kine ki snem ba la dep bad u la pyndonkam da ka ‘wheelchair’ na bynta katto-katne ki jingmih paidbah ba dang shen. Ha u Rymphang, 2025, u la shah sumar ha ‘hospital’ namar ka jingpang ‘Bronchitis’ kaba jur bad ‘Pneumonia’ ha baroh ar tylli ki tor.
Hashuwa, u la shah sumar arsien ha kine ki snem ba la dep: kata ha u snem 2021, bad ha u Jylliew jong u snem 2023.
Ka jingkhlad noh jong u mynta ka la pynlong ban sdang ïa ka kam kaba la rim da ki spah snem ha ka ban jied ïa u Pope bathymmai u ban ïalam ïa ka Balang Katholik.
Kum u nong Latin Amerika uba nyngkong eh ban bat ïa katei ka kyrdan, u Pope Francis u la shah jied ha u snem 2013 hadien ka jingshongthait noh jong uba ha shuwa jong u, u Benedict XVI, uba la shongthait noh.
Ka jingkhlad jong u, ka la wan jia shisngi hadien ba u la ai khublei “Paskha” sha ki nongmane ha St. Peter’s Square jong ka Vatican.
Ka jingkhlad noh jong u ka la pynlong ruh ïa katto-katne ki nongïalam ka pyrthei ban pynpaw ïa ka jingsngewlem jong ki ha ryngkat ki jingai burom naduh ka dohnud.
U Myntri Rangbahduh ka India, Narendra Modi, u la thoh ha ka rynsan lad pathai ‘X’ jong u: “Nga sngewsih jur namar ka jingkhlad noh jong U Kpa Bakhuid, Pope Francis. Ha kane ka kynta jong ka jingsngewsih bad jingkynmaw, ka jingsngewlem jong nga sha ka imlang-sahlang Katholik ha ka pyrthei baroh kawei. Yn ïai kynmaw ïa u Pope Francis kum ka sharak jong ka jingsngewrit, bad ka jingshlur ba kynja mynsiem da ki ‘million’ ngut ha kylleng ka pyrthei.”
“Naduh ba dang rit, u la aiti ïalade ha ka ban pynurlong ïa ki jingthmu jong U Trai U Khrist. U la shakri minot ïa kiba duk bad kiba shah ñiew beiñ. Na bynta kito kiba shah pynshitom, u la pynmeh ïa ka ding jong ka mynsiem ka jingkyrmen.”
Haba pynkynmaw ïa ka jingïakynduh jong u bad u (Pope) ha Italy, u Modi u la bynrap: “Nga kynmaw bha ïa ki jingïakynduh jong nga bad u bad nga la ïoh mynsiem shibun na ka jingaiti lut jong u sha ka roi ka par kaba kynthup lang bad ha baroh ki liang. Ka jingieid jong u ïa ki paidbah ka ri India kan ïaineh bad ïaisah. To ai ba ka mynsiem jong u kan shem ïa ka jingsuk ka bymjukut ha ka jingpdiang U Blei.”
Nalor u Modi, kiwei-kiwei ki nongïalam pyrthei kiba la pynpaw ka jingsngewlem halor ka jingkhlad noh u Pope Francis ki kynthup ïa u President ka France, u Emmanuel Macron, Vice-President ka Amerika, u JD Vance, ka President ka European Union, ka Ursula von der Leyen, Myntri Rangbahduh ka Australia, Anthony Albanese, Myntri Rangbahduh ka New Zealand, Christopher Luxon bad kiwei.
U Cardinal Kevin Ferrell, u Camerlengo ka Vatican uba la pynskhem ïa kane ka khubor kham mynstep, u la ong ha ka jingkren jong u: “Ka jingim jong u baroh kawei ka la long kaba la aiti lut ha ka jingshakri ïa U Trai bad ïa ka Balang jong u. U la hikai ïa ngi ban im ïa ki jinglong ba kordor jong ka Kospel da ka jingshaniah, ka jingshlur, bad ka jingieid ba kyllum, khamtam eh ïa kiba kham duk bad shah ñiew beiñ.”