Ka sorkar Meghalaya sa shisien pat ka la pan bor na ka Sorkar Pdeng ban ym pynlong ïa ka eksamin Common University Entrance Test (CUET (UG) – 2023) kaba dei ka eksamin na ka bynta kito kiba la pyndep ïa ka Class 12 khnang ban ïoh rung ha ki laiñ pule bapher-bapher ha ka kyrdan Undergraduate. Mynta lei, ka sorkar MDA 2.0 ka la shim sa da ka rai ban thaw da ka State University lane ka skulbah jong ka sorkar jylla khnang ba ki samla kim donkam ban ïakhun ïa ka CUET. Kine ki dei tang ki buit ban pynkylla jaituh jaipdeh ïa ki samla ha ka jaka ba ka sorkar ka dei ban ailad ba kin shong ha ki eksamin bapher bapher bad ban ïa aireng bad kiwei pat ki samla khnang ba kin ïoh pule ha ki skulbah (Central University) kiba kynsai tam ha ka Ri. Hato ka sorkar Meghalaya kam kwah ïa ki khynnah kin long kiba trei shitom, trei minot bad ym kito kiba shu hap ban bsa sah naduh dang khyllung haduh da tymmen?
Wat hapdeng kine ki jingleh biej jong ka sorkar, ngi kyrmen ba kin bun ki samla jong ngi ki ban ïa aireng beit ha katei ka eksamin. Ki samla kim dei satia ban sheptieng namar kan long na ka bynta ka jingbha jong ki hadien habud. Kin don beit kiba kwah pule kum ha University of Delhi, Jawaharlal Nehru University bad kumta ter-ter. Ngi ki bym ïoh lad mynshwa ngi sngewbabe. Ban da dei ba don ka CUET naduh kham mynshwa, lehse ma ngi kiba la kham san mynta ngin jin da la ïoh ïa ka kabu ban leit ïakhun ban ïoh pule ha ki skulbah ba kynsai. Ngi sngewdei ban ong ïa ki khynnah/samla ba wat pynsngap ïa kane ka buit ka sorkar ban pynlong ïa phi kiba jaipdeh. Ka pyrthei mynta ka dap da ki jingïakhun suda. Balei ban shu ïa kwah lut da ka lynti kaba suk? Balei ban tieng ban pynshitom ïalade khyndiat? Balei ym kwah ban long kita ki khlur ha ka pule ka dangle? Balei ym nud ban ïakhun bad ki samla na ri thor?
Ki samla jong ngi kim dei satia kiba dang duna ha ka jingstad. Ki dei kiba proh bha bad kiba sngewtynnad ban pynïar ïa ka jingnang jingtip. Ngi la ïakynduh ïa kiba bun ki samla na sor bad nongkyndong kiba don ka mynsiem ïakhun wat hapdeng ki jingeh kiba ker sawdong ïa ki. Kim dei satia ki khawpud kiba shu tieng noh tang lada bujli ïa ka rukom pynrung klas ha ki kyrdan ba shalor. Ki bun kiba kwah shisha ban ïa aireng namar ki kwah ban peit ïalade haduh katno kin lah ban ïakhun bad kiwei pat kiba na shi kiwei ki jylla. Ngi donkam ïa ki samla ba mynsiem shynrang bad ym ki khawpud kiba jied ïa ka lynti kaba suk bad ka bym don jingeh ban ïoh pule ha ki kyrdan ba shalor. Ki samla ki dei ki ban sa long ki nongïalam ha ki liang bapher bapher hadien 10 lane 20 snem. Kaei ka ban jia ïa ka jylla jong ngi lada bun sa tang ki khawpud ki ban long ki nongïalam? Ngim donkam da ki khawpud bad ki nongshah pyntian ja ban long nongïalam. Ngi donkam kyrkieh da ki khun dap shynrang ka kmie ki ban kit ban bah ïa ka khia ka shon bad ki ban trei dukhi na ka bynta ka lawei kaba kham bha.
Ha kaba ïadei bad ka sorkar Meghalaya, hato kata ka jingwanrah ïa ka State University ka dei eh tang na ka bynta ban pyllait ïa ki samla ban ïakhun ïa ka CUET? Kum kata ka jingmut jong ka sorkar ka don? La sngewpoh hi khait tang ban ïa pyrkhat ruh. Balei ban tieng ban pynrung ïa kane ka skulbah ryngkat bad kiwei pat ha kaba ki samla kin donkam ban ïakhun ïa ka CUET khnang ba kin lah ban wan pule? Ka sorkar ka dei kum u kpa bad ka kmie jong ki nongshong shnong bad ban shu pynleh kjeh than ïa ki paidbah ka long ka bym dei namar kan sa wanrah ïa ki jingeh kiba bun hadien habud ynda la jur eh ka suk. Pynlong ïa ki samla jong ngi kiba nep bad wat ailad ba ka jingjaituh bad ka alhia alput kan shong kulai.
Ha ka jaka ba kan pyllait ei ïa ki khynnah kumne na ka CUET, ka sorkar ka dei ban pynlong pynban da ki jinghikai khnang ba kin lah ban ïakhun ïa kane ka eksamin. Ka dei ban ïatreilang bad ki skul bad kolej bapher bapher khnang ban pynsngewthuh ïa ki samla. Ka sorkar ka dei ban kiar na ka jingpynleh khyllung ïa ki samla namar kan ym wanrah ïa ka jingbha na ka bynta jong ki hi. Ngi kyntu biang ïa ki samla kiba don ïa ka lad ba kin sngewbha ban ïakhun beit ïa kane ka eksamin CUET. Long kiba shlur khnang ba phin shlan ban ïaleh pyrshah ïa ki jingeh kiba bun. Wat tieng, wat smiej.
