Ka jingmih na ka ilekshon MLA 2023 ka pyni biang sa shisien ïa ka jingpait jingpra jong ka ‘vote’ ki seng riewlum. Ka UDP, HSPDP, PDF, VPP ki la sei la ki jong ki kyrtong, hynrei ki la jop tang mar khyndiat ki MLA. Lada ngi kheiñ ka jingïoh ‘vote’ jong ki seng riewlum, ngin shim ba kam palat ïa ka 22 na ka 100 lane 22% katba ka NPP marwei ka la ïoh jin 31 na ka 100 ki ‘vote’ lane 31%. Kaba ïoh bun ‘vote’ eh napdeng ki seng riewlum ka dei ka UDP kaba la pynïeng 46 ngut ki kyrtong tangba ka la jop tang 11 ngut ki MLA. Kaba wan ba ar ka dei ka VPP kaba la jop saw ngut ha ka sien ïakhun ka banyngkong jong ka. Ka HSPDP bad PDF ki la jop tang mar arngut ki MLA. Tang 19 ngut ki MLA na ki saw tylli ki seng riewlum bad ki dang duna sa haduh 12 ngut ban thaw sorkar! Imat ka la dei ka por ba ki seng riewlum kin wan biang noh ha kawei ka shatri khnang ban kham lah ban ïatynjuh bor bad ki seng saiñpyrthei kiba la kham heh.
Haba ngi sngap ïa ka sur sharum shaneng, ngin shem ba kiba bun ki paidbah ka Ri Khasi Jaiñtia ki kham noh mynsiem sha ka VPP kaba don da ka shap jong U Prah. Watla ka la jop tang saw ngut ki MLA ha kane ka kynti, hynrei ki paidbah ki i don jingkyrmen ha kane ka seng. Ki kham i shaniah ïa ka VPP ban ïa kiwei pat ki seng riewlum. Ka jingïakren na ka bynta ka ilekshon MDC sha KHADC bad JHADC ka la sdang mynta bad lada ki paidbah ki mon shisha, imat ka VPP kan sar naphang ïa ka ilekshon ha KHADC bad kan don jingkyrmen ruh ha JHADC. Hooid, ka por ka dang lyngkot than eh ban ïakren ïa kata ka ilekshon District Council, hynrei ngim lah pat ban shu kiar na kaei kaba kiba bun ba lang ki ïa khana shaphang ka VPP. Sngew mat kita kiba kwah ïakhun MDC na ka VPP ki la bun ha kylleng ki konstitwensi. Kane ka lah ban buh jingeh ha ka por ba rai ïano ban ai tiket ban ïakhun bad ïano ban pynshong shwa. Hynrei kata kan shong ha ka jingstad jong ki nongïalam bad ki MLA kane ka seng bad kin sa hap ban shim ïa ki rai ki ban pynkmen bad ha kajuh ka por, ki ban pynsngewsih. Ka por kan sa batai.
Ban ïakhun ïa ki seng heh, donkam ïa ki seng riewlum kiba khlaiñ. Ngin peit nuksa na ri thor kum ïa ka seng Biju Janata Dal ha Odisha, Janata Dal (United) bad RJD ha Bihar, AAP na Delhi bad Punjab, YSR Congress ha Andhra Pradesh, BRS ha Telangana, DMK ha Tamil Nadu, Samajwadi Party ha Uttar Pradesh, bad ngin shem ba kine ki don ka bor ban ïakhun ïa ki seng heh kum ka BJP. Ka pyni ruh ba lada don shisha ka mon ban ïakhun tyngeh, lah beit ban pynliem ïa ki seng heh. Ha Meghalaya, ngi donkam shisha ïa kawei ka seng riewlum. Ngi la thait ban peit ïa ka jingpait jingpra na ka snem sha ka snem bad ka jingbym treh ki nongïalam ban wan ha kajuh ka shatri na ki daw bapher bapher. Imat ka la dei ka por ïa ki paidbah ba kin ai da ka jubab kaba biang ïa ki seng riewlum da kaba pyni da ka nuksa bad kata ka long ban pynjop kput tang ïa kawei ka seng riewlum bad ym shuh ban ïa jied lyngkhot lyngkhai. Kane ka jingjied lyngkhot lyngkhai kaba wanrah jingduhnong shikatdei ha kiba bun ki liang.
Ha KHADC bad JHADC, don mar 30 ngut ki dkhot, bad na kine, 29 ngut ki dei kiba jied hi da ki paidbah katba uwei u dei uba shu thung da ka sorkar. Ha u snem 2024, kan sa don ka ilekshon ban jied ïa ki dkhot jong kine ki ïingdorbar kiba hap hapoh ka Khyrnit Ba Hynriew. Lada ki paidbah ki kwah shisha ïa ka jingkylla ba kan wan ha ka rukom treikam ki seng riewlum, ki la dei ban ailad beit noh tang ïa kawei ka seng ban synshar ha KHADC bad JHADC. Ngi la ïohi ba ka jingjied lyngkhot lyngkhai ka la wanrah ïa ka jingkhyllem ki Executive Committee ha KHADC bad JHADC na ka por sha ka por. Ban pynkhreh na ka bynta ka lawei jong ki seng riewlum, ki paidbah ki dei ban pyni da ka kam ha u Rymphang 2024. Wat ïa jied lyngkhot lyngkhai shuh namar kan ym wanrah ïa ka jingbha na ka bynta jong ngi hi. Ailad beit noh tang ïa kawei ba kan synshar san snem pura ha kine ki District Council da ka jingkyrmen ba hapoh kita ki san snem, kan don ka jingïapynbeit para seng riewlum ban ïatylli kawei.
Ki seng riewlum ki long kiba donkam bha ha ka synshar ka khadar khamtam sha ki thaiñ kum ka Meghalaya. Khlem ki seng riewlum, kan long kaba ma ïa ki paidbah. Ngi dei ban don ki seng lajong ki ban rah bad kren ïa ki mat ki jura kita ktah beit sbak ïa ki nongshong shnong. Ban shu buh bynda than ïa ki mat ki jura bad ki seng kiba heh, ka lah ban ym poi shano-shano. Ngi dei ban ym pynsngap than shuh ïa kata ka jingong ba ki seng riewlum ki kut noh tang ha Khanapara. Ha ka synshar ka khadar, ka Sorkar Pdeng kan hap ban sngap ïa ki seng kiba bat ïa u lakam jong ka jingsynshar watla kita ki seng ki don ïa u pud u sam tang haduh ha Khanapara. Ailad shwa tang haduh Khanapara bad nangta sa peit ka long kumno bad ka jingsynshar kaba kumno kan wan. Lada ngim pat ailad, kumno ngin tip lypa ba ka biang ne ka duna? Namarkata, ki paidbah hi ki dei ban pynbor ïa ki seng riewlum kiba don mynta ba kin ïa wan lang ha kawei ka rynsan bad ym shuh ban ïapait ïapra lyngkhot lyngkhai. Ngin ïa peit ki paidbah kin jubab kumno.
