Agartala, Ïaïong:
U Myntri Rangbah jong ka jylla Tripura, u Dr Manik Saha ha ki khyndiat sngi kiba la leit noh u la ïathuh ba ka la don ka jinghiat arsut kaba radbah ha kaba ïadei bad ki mat jong ka jingshah ktah jong ka jylla Tripura na ka jingpang khieshoh rih (malaria). U la pyntip ba ka jylla Tripura ka la shah ktah jur eh ha katei ka jingpang ha u snem 2014 bad hadien utei u snem, ka la don ka jinghiar kaba 4 shah ha kaba ïadei bad ka jingshah ktah jong ka jylla ha ka jingpang.
Haba ai jingkren ha ka rynsan ‘Asia Pacific Leaders Conclave on Malaria Elimination’ kaba la pynlong ha New Delhi, na ka liang u Dr Saha u la pyntip ba ka jinglah ban pynbiang ïa ki lad jingsumar kiba janai bad kumjuh ruh ka jinglah kloi ban shim ïa ki sienjam ban tehlakam ïa ka jingsaphriang jong ka jingpang, ka sorkar jylla ka la lah ban pynduna ïa ka jingshah ktah jong ka jylla na katei ka jingpang.
U la ïathuh ruh ba ha ka jylla Tripura, ki don 2 tylli ki thaiñ kiba ju shah ktah jur eh ha ka jingpang khieshoh rih. U la pyntip ba u snem 2014 u dei u snem ba ka jylla ka la shah ktah jur eh ha ka jingpang khieshoh rih ha kaba ki la don haduh 96 ngut ki nongshong shnong kiba la duh ei ïa la ki jong ki mynsiem bad palat 51,000 ngut ki nongshong shnong kiba la ïoh kem ïa ka jingpang.
U la pyntip shuh shuh ba hadien u snem 2014, ki la don 14 ngut ki nongshong shnong kiba la duh ei ïa la ki jong ki jingim bad palat 32,000 ngut kiba la kem pang. U la pyntip ba ha u snem 2022 ki la don tang 12,772 ngut ki nongshong shnong kiba la ïoh ïa ka jingpang bad na ka liang ka ‘positivity rate’ ruh ka la hiar sha ka 0.23%.
Halor ka jingsdang ban duna jong ka jingshah ktah ka jylla ha ka jingpang khieshoh rih, na ka liang u Myntri Rangbah u la ai ïa ka jingïaroh kaba khraw ïa ki nongtrei ASHA; ha kaba u la ïathuh ruh ba ka jylla Tripura ka don ïa haduh 7,728 ngut ki nongtrei ASHA kiba la trei durut ïa la ki jong ki kamram na ka bynta ban pynbiang ïa ki lad jingsumar sha ki thaiñ kiba kyndong eh jong ka jylla. U la pyntip ruh ba na ka liang ka sorkar jylla ka la lah ruh ban thaw ïa 104 tylli ki Primary Health Centres bad pynbha ïa palat 1018 tylli kiwei pat ki jaka sumar kiba don ha kylleng ki bynta jong ka jylla Tripura.
Ha kaba pynkut ïa ka jingkren, na ka liang u Myntri Rangbah u la ai ïa ka jingkhublei kaba kyrpang ïa ka National Vector Borne Disease Control Programme, Malaria Elimination Drive bad ïa ka ICMR kiba la lah ban pynbiang ïa ki lad ai jingïarap na ka bynta ka jylla Tripura. U la ong shuh shh ba lyngba ki lad treikam bapher bapher ba ka sorkar Tripura ka ka pyntrei, ka sorkar jylla ka don ïa ka jingkyrmen kaba khraw ba ka jylla Tripura kan sa lait noh na ka jingshah ktah ha ka jingpang khiehsoh rih hashwa ban kut u snem 2027.
