Aizawl, Lber:
Ka jingpur thymmai jong ka jingpang African Swine Fever (ASF) ka la wanrah ïa ka jingïap jong palat 510 tylli ki sniang ha Mizoram, la pynthikna ki bor ba dei khmih ha ka sngi ha ka sngi saitjaiñ.
Kane ka jingpang sniang ka la sdang naduh ka 13 tarik ha Lawngtlai bad Mamit distrik ha ki ar taïew ba la lah, ha kaba kane ka la pynlong adkar ïa ki nongri jingri ha ka thaiñ.
Katkum ka jingïathuh ki heh ka Animal Husbandry and Veterinary Department (AHVD), la ong ba la don ar tylli ki kynhun ba la pynkynriah jaka ïa 100 tylli ki khun sniang kum ka jingïakhun pyrshah ïa kane ka jingpang, kaba la pynthikna ha ka 20 tarik, Lber hadien ba la pynlong ïa ka Laboratory Test ba la leh ha Northeast Regional Disease Labora (GuwahaNERD Diagnostic Labora) ha Guwahati.
Ïa kane ka jingpang la lap nyngkong eh ha Lawngtlai, kaba ïasam khappud khlem ker kynroh bad ka Myanmar bad ka Bangladesh.
Naduh katei ka por ka la saphriang sha Mamit, kaba ïasam khappud bad baroh ar tylli ki jylla Tripura bad Bangladesh.
Na ka liang jong ka sorkar jylla ka dang buddien bha ïa kane ka jinglong jingman bad shim ïa ki lad jingïada ban khanglad ïa ka jingsaphriang shuh shuh kane ka jingpang sha ki jaka bym pat shah ktah.
Ha u snem ba la dep, ka Mizoram ka la mad ïa ka jingduhnong kaba khraw ha ka liang ka pisa tyngka namar ka ASF, kaba la kot sha ka 336.49 klur tyngka, ha kaba kumba 15,000 tylli ki sniang ki la ïap bad 24,200 tylli la pynkynriah jaka ban tehlakam ïa kane ka jingpang.
Ki riewshemphang ki la suba ba kane ka jingpang ASF ba mynta ka lah ban saphriang na ki sniang ne ka dohsniang ba ka pynpoi na Myanmar, Bangladesh, ne sha kiwei pat ki jylla ba Shatei-lam-Mihngi.
Ka Mizoram ka ïasam ïa u pud bym don jingker uba jrong 510 kilomitar bad ka Myanmar bad u pud u sam uba jrong 318 kilomitar bad ka Bangladesh, kaba pynlong ïa ka khamtam eh ban shah ktah ha ka jingsaphriang jong ka jingpang shabar u pud.
Tang ha u snem 2021, ki la don kumba 33,417 tylli ki sniang bad ki khun sniang kiba la ïap namar ka ASF, ha kaba hadien kane ki la don sa kumba 12,568 tylli kiba la shah pynkynriah jaka.
Ha u snem 2022, ki jingkheiñ ki long kumjuh, ha kaba 12,795 tylli ki sniang bad ki khun sniang ki la ïap, bad 11,686 tylli ki la shah pynkynriah jaka.
Ha u snem 2023, ki la don kumba 1,139 tylli ki sniang ki la ïap bad 980 tylli ki la shah pynkynriah jaka.
Ka jingduhnong kaba la lum lang namar ka ASF naduh u snem 2021 ka la kot sha ka T. 896.69 klur tyngka.
Kum ka jingpynrem, ka sorkar jylla ka la ai jingsiew bai lutksan sha ki spah tylli ki longïing kiba shah ktah. Katba ka ASF ka long kaba ïabit bha hapdeng ki sniang bad ka buh jingma kaba khraw ïa ka kam ri sniang ha ka thaiñ, hynrei kam ktah ïa ki briew.
Ka doh sniang ka dei ka doh ba kongsan ha ka thaiñ Shatei-lam-Mihngi, ha kaba ka kam khaïi kaba man la u snem ka kot hapdeng T.8,000 haduh 10,000 klur. Ka jingbteng jong ka ASF ka wanrah ïa ki jingeh kiba khraw ha ka liang ka ïoh ka kot na ka bynta ki nongshong shnong bad ki nongri jingei, katba ki dang ïakhun pyrshah ïa ka jingeh ha ka liang ka pisa tyngka kaba la wanrah da kane ka jingpang.
