Guwahati, Jylliew:
U Myntri Rangbah jong ka jylla Assam, u Himanta Biswa Sarma ha kane ka taiew kaba mynta u la pynbna ba ka sorkar jylla ka la shim da ka sienjam ban thung ïa haduh 1 klur tylli ki tynrai dieng ha ka 2 tarik u bnai Risaw, 2023 – kaba dei ruh ka sngi ba ka ri India baroh kawei ka ju rakhe ïa ka ‘Gandhi Jayanti’. Ïa katei ka sienjam jong ka sorkar, u Myntri Rangban ka jylla u la pynbna ha ka por ba u la leit ban ai jingkren ha ka rynsan ‘Amrit Plantation Programme’ kaba la plie paidbah ha ka thaiñ Chandubi, Kamrup district. Ha ka jingai jingkren jong u Myntri Rangbah u la pyntip ruh ba ïa baroh ki paidbah ki ban ïashim bynta ha katei ka rynsan thung dieng, ka sorkar jylla kan ai mar T.100 kum ka dak jingsngewnguh. U la pyntip shuh shuh ba hadien 3 snem, lada kitei ki dieng ki san ki plung – ki briew kiba thung ïa ki kin ïoh sa mar T.200. Na ka liang u Myntri Rangbah u la pyntip shuh shuh ba ka sorkar jylla ka la shim ïa ki sienjam kiba bha tam na ka bynta ban ai mynsiem bad pynshlur ïa ki nongshong shnong ka jylla ba kin phai khmat ban thung ïa ki jait dieng kiba kham ïaid ïew kum ki dieng sal, teak bad kiwei kiwei. U la kyrpad ruh ïa ka Amrit Plantation ba kan ïashim bynta shitrhem hga katei ka rynsan thung dieng.
Ha ka jingai jingkren, na ka liang u Myntri Rangbah u la pyntip shuh shuh ba haduh 20% ki jaka khlaw ha ka jylla la prong jaka beaiñ da ki nongshong shnong bad katei ka la wanrah ïa ki jingeh ïajan baroh ki nongshong shnong ka jylla. U la ong shuh shuh ba ki briew ki la don bynta ban pynjot pynpra ïa ki lum ki them na ka bynta ban tei ïa ki ïing ki sem jong ki. Ha ka jingïalang u la pyntip shuh shuh ba da ka jingkiew ha ka liang ka jingpyndonkam ïa ki ‘fossil fuel’, ka jingkhluit jong ka pyrthei (global warming) ka la nang ïai shyrkhei katba dang ïai mih ki sngi.
Da kaba ai jingkren halor ki sienjam kiba ka sorkar jylla ka la shim na ka bynta ban pynneh pynsah ïa ki khlaw ki btap ha ka jylla, u la pyntip ba ha ka sorkar jylla ha ki 2 snem kiba la dep ka la leit ban pynmih noh ïa ki nongshong shnong beaiñ ha Lumding Reserve Forest, Pabho Reserve Forest, Burhacha-pori Wildlife Sanctuary, Orang National Park – bad ka sorkar ka la ïoh biang ïa 61,375 bigha ka jaka ba la klun ei da kitei ki nongbuhai shnong beaiñ.
Na ka liang u Myntri Rangbah u la pyntip shuh shuh ba ka Sorkar Jylla ka don ïa ka thong ban kyntiew ïa ka jingrben jong ki khlaw ha jylla na ka 36% kaba mynta sha ka 38%.
Ha ka jingai jingkren, na ka liang u Myntri Rangbah u la ban shuh shuh ba ym dei ba tang ha ka aïom Lyiur ba ki nongshong shnong ki dei ban ïashim bynta ha ki rynsan thung dieng, hynrei ha ki 365 sngi ha ka shi snem ki nongshong shnong ki dei ban shim bynta ha ki rynsan thung dieng na ka bynta ban pynneh pynsah ïa ki khlaw ki btap ha ka jylla.
Ha katei ka prokram la wan ruh ban ïashim bynta da u Lat jong ka jylla – Gulab Chand Kataria. U Lat ha ryngkat u Myntri Rangbah jong ka jylla Assam u la shim ïa ka bynta ban pyllait paidbah ruh ïa 2 tylli ki kot kiba la tip kyrteng kum ka “Towards Natural Farming” bad ka “Rare and Threatened Plant Species of Assam”.
