Ka sorkar kan hap ban wad mano kiba dei bad ki bym dei ki nong India

Ka dei ka hok bad ka kamram jong ka sorkar ban ïada ïa la ki jong ki nongshong shnong da kaba shim da ki sienjam kiba tyngeh. Ynnai ap ïa ka lashai ïoh ba kloi...

Ha u bnai Jylliew mynta u snem, ki pulit ka Mumbai ki la kem ïa saw ngut ki nong Bangladesh ïa kiba la kynnoh ba ki la pyndonkam da ki kot ki sla kiba thok ban sah ha Mumbai, bad ki la don ruh napdeng jong ki, kiba la ïoh ban thep ‘vote’ ha ka ilekshon MP Lok Sabha kaba la poi sha kaba kut ha u bnai ba la lah. La ong ba kine ki saw ngut ki la ïoh ïa ki ‘Passport’ ban pyni ba ki dei ki nongshong shnong ka Ri India, bad ki la rung sha India la bun snem mynshwa. Kane ka jingshah kem ka pyni ïa ka jinglah jong ki briew kiba nabar ri ban pyndonkam ïa ki kot ki sla kiba thok khnang ba kin ïoh shong ïoh sah bad haduh ban da ïoh syndon ban thep ‘vote’ ha ka ilekshon. Ka long shisha kaba sngewtriem ba wat ki mynder ri ki la ïohlad ban jied ïa ki MP Lok Sabha da kaba pyndonkam da ki kot ki sla kiba thok.

Kiba kum kine ki jingjia ki dei ban pynïeng shkor ïa ki sorkar jylla ha kylleng ka Ri, bad ka la donkam palat ban khynra khnang ban lap mano kiba dei shisha ki nongshong shnong ka Ri India bad mano ki bym dei. Ngi lah ban kynthoh pyrshah ïa ki seng kiba pynlong ïa ki jingkhynra ïa ki nongbylla kiba wan trei wan ktah sha kane ka jylla, hynrei ha kawei pat ka liang, ngi donkam ruh ïa kiba kum kine ki jingkhynra na ka daw ba ka la bun palat ka jyrsieh haduh ba ki mynder ki ïohlad ban pyni syndon ba ki dei ki nongshong shnong ka Ri India da kaba pyndonkam da ki kot ki sla kiba thok bad lamler. Ha ka jingshisha, ka dei ka kamram jong ka sorkar bad ki tnat jong ka ban leh ïa kine ki jingkhynra namar ka don ïa ka iktiar katkum ka aiñ. Hynrei haba ym don kano-kano ka tnat sorkar kaba leh eiei, ki seng kim banse ban leh hi noh.

Ngi ïohi ba ka jingwan buhai shnong jong ki mynder ka wanrah jingeh kylla ïa ki trai muluk. Na ka por sha ka por ngi ïohi ïa kane ka jingkynnoh ba ka paw haba ïakren halor ka jingïakynad ha Manipur kaba khlem kut shuh wat hadien shi snem tam. La kynnoh ba dei ki mynder kiba kynshoit bad kiba thaw jingkulmar haduh ba ki trai muluk ki la hap ban phet wir namar ki la duh noh ïa la ki jong ki ïing ki sem. Ngim dei ban kheiñ sting, namarkata, ïa ka jingdonbor jong ki mynder ban thaw jingkulmar ynda ki la ïa bun paid. Ka dei ka kamram jong ngi ban shim nuksa na ki jingjia ha kiwei pat ki jylla khnang ba ngin sngewthuh ïa ka jingdonkam ban khanglad ïa ki mynder ri ba kin long kum kita ki nongshong shnong.

Ngim dei ban ap haduh ba ka um kan poi ha ryndang bad yn ym don ba lah ban leh eiei shuh. Ka jingïaphet shnong jong ki briew ha satlak ka pyrthei ka long ka jingshisha na ki daw bapher-bapher. Ki don kiba phet namar ka thma, ki don kiba poi sha kiwei pat ki ri ban bylla bad kumta ter-ter. Hynrei lada ym lah ban teh lakam ïa kiba wan rung na kiwei pat ki ri, kan buh jingeh kylla hadien habud namar u trai muluk un kylla nongwei ha la ka jong ka rympei. Hooid, ka aiñ kam khang ïa ki para nongshong shnong ban leit trei leit ktah na kawei ka jylla sha kawei pat. Ki bun bah ki nong Meghalaya kiba la shong la sah ha kiwei pat ki jylla ban kamai jakpoh. Ha kajuh ka rukom, ki don kiba na kiwei pat ki jylla kiba la wan rung sha Meghalaya ban kamai. Ka Riti Synshar ka shah ïa kane. Hynrei ka jingma ka dei na ki mynder ri kiba lah ban pynkylla khongpong lut ïa kiei-kiei.

Ka sorkar ka dei ban khmih bniah da kaba pyndonkam ïa ki tnat bad ki briew jong ka ban khynra ha kylleng khnang ban lap mano kiba dei hok ki nongshong shnong ka Ri India bad mano kiba la wan rung tuh da kaba pyndonkam da ki kot ki sla kiba thok khnang ba kin ïoh jaka sah bad ban kamai hangne. Ki mynder kim lah ban ïoh ïa ki hok kiba kumjuh kumba ïoh ki nongshong shnong bapura. Ki jaka rung sha Meghalaya ki don bun tylli, ym tang na khappud India-Bangladesh uba jrong 443 km (Meghalaya Sector). Ki mynder na Bangladesh ki lah ban wan rung sha Meghalaya lyngba ka Tripura, Assam, West Bengal. Namarkata, ka sorkar kan hap ban shimkhia halor kane namar ngi I shyrkhei ïa ka jingkhapngiah, jingbun paid bad ka jingbym don ki jingpyrkhing ïa kiba rung sha Meghalaya. Ka dei ka hok bad ka kamram jong ka sorkar ban ïada ïa la ki jong ki nongshong shnong da kaba shim da ki sienjam kiba tyngeh. Ynnai ap ïa ka lashai ïoh ba kloi noh da ki mynder ban pynlip ïa ka sharak jong ka lawei ki trai ri trai muluk.