D. H. Kharkongor
Nga ngeit ynda mynta uba bun u la kham tip kham bha shaphang u Jagadguru Chankarachary ïa Swami Avimukteshwarananda Saraswati Maharaj bad ruh shaphang ka kynhun kaba kyrpang ka jong u, kaba don ïa ka jingangnud ban lah ban pynïeng kaweh ïa ka lama kaba kyrpang kaba don ïa ka shap jong ka Masi. Kaei kaei kaba dei shibynta bad ka ‘Gau Dhwaj Sthapana Bharat Yatra. Te tang na ka kyrteng ka jong u lem ka kyrdan ka jong u shwa ruh, kaba da jrong seh pat ruh la kum ka Rel kaba kit mar kit mata, ba lah ban ong ba u dei uta u Swami bad ruh uta u Maharaj. ‘Swami’, ha ka ktien Hindi, ka thew ïa u nonghikai niam ne ïa u riewkhuid. Kaba ka kyntien’Maharaj’ ka thew ïa ka kyrdan kaba kum ka jong u nongïalam uba kham halor, na kiwei pat de ki para nongïalam, ne kum u Syiem. ‘Saraswati’ ka thew ïa ka Blei Jingstad ka jong ki Hindu. ‘Gau’ ka thew ïa ka Masi, ‘Dhwaj’ ka mut ka Lama bad ‘Sthapana’ ka thew ïa ka jingpynïeng ne ka jingsieh pynïeng. Ka kyntien ‘Bharat’ ka thew ïa ka Ri India baroh kawei bad ‘Yatra’ ka mut ka jingïaid Pilgrim jong ki riewngeit niam. Kumta ynda haba pynkylla ïa kitei baroh, sha ka ktien Khasi, ka thew ïa ka jingïaid ‘Pilgrim’ ka jong ki riewngiet Hindu, kiba don ïa ka jingthmu ban sieh pynïeng bad pynkaweh, ha baroh kawei ka Ri India, ïa ka lama kaba kyrpang jong ka Masi.
Kumta lah ban ong ba utei u Swami uba dei ruh u Maharaj u dei u shitniam Hindu bad ba ka jingangud ka jong u, lem bad ka kynhun shitniam ka jong u, ka long ban ithuh noh ha baroh kaei ka Ri India da ka Aiñ, ba ka Masi ka dei ka Kmie jong ka Ri India. Ka bym don jingïapher ei ei ruh em na ka jingthmu ban ithuh lem noh ïa ka Masi kum kawei napdeng ki Blei Hindu. Lah namar kata ban ong ba katei ka kynhun ka ïasyriem ha ka saiñpyrkhat bad ka kynhun ‘Bharatia Gau Raksha Dal’, kaba ngi ju tip ruh tang kum ka ‘Gau Raksha’. Ka ‘Bharatia Gau Raksha Dal ka dei ka kynhun kaba kat kum ka saiñpyrkhat ‘Hindutva’, kaba la seng kyrpang da ki shit niam Hindu ba kin ïada kyrpang ïa ka Masi, kaba ki kheiñ ba ka dei ka Blei bad ka Kmie ka jong ki, Ka kynhun kaba peit pyrman ba mano mano ruh ym bit da lei lei ruh em ban shoh doh bam ïa ka Masi. Kitei ki ar ki kynhun shitniam, kata, ka kynhun ka jong utei u Swami lem bad ka ‘Gau Raksha’, ki dei ki tnat ne ki kynhun, kiba kham kyrpang jong ka Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) bad namarkata jong ka Sangh Parivar (SP). Nga ngeit phi ïa tip bha ïa ki kam thombor ka jong ki ‘Gau Raksha, khamtam eh ïa ki riewngeit Islam ne ki Muslim, ha ki bynta kiba pher jong ka Ri India.
ïoh ba nga klet noh shah ngan pynkynmaw biang ba ka Bharatia Janata Party (BJP) pat de ka dei ka seng saiñ pythei ne ka ‘Political Party’ kaba kyrpang jong ka RSS bad ka SP. Lah namarkata ban ong ba ka BJP ka dei ka ‘Political Party’ kaba don ïa ka saiñpyrkhat ‘Hindutva’. Nga ngeit tang katne shwa ruh lah nang kham shai kiei kiei baroh. Kaba katno tam haba kane ka sorkar MDA 2.0 ka dei kaba la suit la shor kyrpang da ka BJP-NPP. Te phi dang sngew phylla balei ba ki kynhun bapher bapher jong ki shitniam ‘Hindu’ ki la nang shlur nang shlur kat nang mih ki sngi ?
Nga ngeit ngam donkam shuh ban dang ïai pynkynmaw kaei kata ka saiñpyrkhat ‘Hindutva’, jong ka Sang Parivar (SP), kaba dei hi ruh ka saiñ pyrkhat ne ka ‘Philosophy’ jong ka Vishwa Hindu Parishad (VHP). Ngan ïeh pat noh ha phi, ba phin pynshitom hi noh dalade, ka dei kaei pat de kata ka VHP. Nga ngeit ruh ba ngam donkam shuh ban dang ïai pynkynmaw biang ïa ka jingthmu ne ïa ka jingmut jong ka kyntien ‘Hindi Bhasha’ bad ka ‘Hindu Rashtra’. Nga ngeit namarkata ba phim sngewphylla shuh ba balei ba uto u Lat ne ‘Governor’ jong ka Meghaalya ka jong ngi u da kren khang syndon hi ruh hapoh jong ka ïing Dorbar Thaw Aiñ, ka jong ka Meghalaya ka jong ngi, da ka ktien Hindi, kata, naduh kaba sdang tad haduh kaba kut jong ka jingkren ka jong u. Nga ngeit phin nym sngewphylla shuh lada nangne sha khmat yn dang ïai mih biang ki ‘official programmes’ ha ka ‘Good Friday’, ha ka ‘Sunday’ bad ruh ha ka ‘Christmas’.
Ngam artatien ba ki don hapdeng jong ki shitniam Hindu, kiba angnud wat ban weng noh shisyndon ïa ka kyntien ‘Secular’, na kane ka ‘Constitution of India’ ne na kane ka Riti Synshar jong ka Ri India, kumne kumba ka long mynta. Naba kat ba ka dang ïai don ka kyntien ‘Secular’, ha ka Riti Synshar jong ka Ri India, kan long kaba be-aiñ ban ithuh ne ban kam ba ka Bharat ka dei ka ‘Hindu Nation’, kumba long ka Ri Nepal, ne kata ka ‘Hindu Rashtra’. Kane ruh ka dei kawei na ki daw ki dong ba ka BJP ka thrang hirhir ban ioh ïa ka jingbun paid ne ka ‘Majority’ ha baroh ar ki kyrdan thaw aiñ jong ka ‘ïing Dorbar Thaw Ain’, jong ka Ri India hi baroh kawei, kata, naduh ha ka ‘Lok Sabha’ tad haduh ha ka ‘Rajya Sabha’. Ka jingdon jong ka kyntien ‘Secular’ ka long mawjyntut hi ruh ïa ka jingthmu jong ka Sangh Parivar, lyng-ba ka BJP ka jong ka, ban saiñdur ne pyntreikam ïa kano kano ka Aiñ ka ban khanglad ïa ki ‘Christians’ bad ïa ki ‘Muslim ne ki riewngeit jong ka niam Islam ba kin bam ïa ka dohmasi. Ki don kiba da angnud wat ban jer beit ne ban ithuh beit noh ïa kane ka RI India da ka kyrteng ‘Bharat’, kaba wat u Narendra D Modi u la ju pyndonkam teng. Ka kyrteng kaba ïa hap bad ka saiñpyrkhat ‘Hindutva’ jong ka Sangh Parivar. Kumta ynnai sngewphylla lada nangne sha khmat ka jinglong kaba laitluid ka jong kwei kiwei pat de ki bym dei ki riewngeit Hindu, kin sa nangïai duh noh ïa ka jnglong laitlait. Kaba katno tam ïa ki ‘Christians’ ne ki Kristan bad ki ‘Muslim’. Nga shimet ngam sngewphylla balei ba u Conrad u ïaleh ban thet kti kumto, ha kaba ïadei bad ka jingai jingbit ia u Jagadguru Chankaracharyia Swami Avimukteshwarananda Saraswati Maharaj bad ka kynhun kaba kyrpang ka jong u, ban pynlong wat hangne ha Shillong ïa kata ka ‘Gau Dhwaj Sthapana Bharat Yatra.
