Ka juh la ïa nga ne ïa phi

ïa kumne mynta kiei kiei kim pat biang lut. Ka jingpynbit jingpynbiang ka dang ïaid shaid shi shaid bad ïa mynta ka lah kynjoh ym duna ïa ka 90%.

D. H. Kharkongor

Ka National Institute of Technology (NIT) Meghalaya ka dang shu dep ban pynlong ha kane ka sngi Saitjaiñ kaba dang shu dep ïa ka Convocation kaba 11 ha Convention Centre Shillong. Ha katei ka sngi la pynkupburom kyrpang ïa ki 193 ngut ki samla kiba la pyndep ïa la ka jong ka jingpule bad ka jingpyntbit kaba kyrpang ka jong ki na ka NIT Meghalaya. Napdeng kita ki 193 ngut, 140 ngut ki dei ki samla kiba la pyndep ïa ka B.Tech, 9 ngut ïa ka M.Tech, 23 ngut ïa ka MSc bad 21 ngut ïa ka PHD. Sngewtynnad ban tip ba ha une u 2024 ka NIT Meghalaya ka la nangkiew shaphrang ruh ha ka kyrdan, kata da 4 kyrdan, kat kum ka jingbishar bniah jong ka Indian Institutional Ranking Framework (IIRF).

Kaba kham sngewtynnad ka long ba hadien ka jingïaiap shitom kaba haduh 14 snem tam ka National Institute of Technology (NIT) Meghalaya kan sa kynriah beitnoh ban leit ban don beit noh ha la ka jong ka jaka kaba thikna, ïa kaba la mang kyrpang beit thik tang na ka bynta ka jong ka, hangthie ha Saitsohpen, Sohra. Ka NIT Meghalaya ka don jingthmu ban kynriah noh na ka jaka kaba ka don mynta, kaba dei tang ka jaka shong kynrong ka jong ka, kata, na Bijni Compex, Laitumkhrah, shathie sha la ka jong ka jaka shongneh kaba ha Saitsohpen Sohra ha u bnai Nohprah 2024. Ka da buh ruh ïa ka thong ba kan lah ban kynriah noh hapoh ka 15 tarik ka jong u Nohprah 2024 khnang ban lah ban sdang ïa ka jingbteng treikam ka jong ka naduh ka 1tarik ka jong u Rymphang 2025.

ïa kumne mynta kiei kiei kim pat biang lut. Ka jingpynbit jingpynbiang ka dang ïaid shaid shi shaid bad ïa mynta ka lah kynjoh ym duna ïa ka 90%. Kaba sah, namar kata, ka long tang kumba 10%. Lymda dei na ka jingpynthut noh jong ka khlam COVID-19, kiei kiei ki lah dei ban biang lut katba kan bit ïa kaba kan kynriah beit noh sha Saitsohpen, Sohra, naduh u 2022.

Ka jingheh jingïar jong u pud u pud u sam jong ka NIT, Meghalaya, kaba ha Saitsohpen, Sohra, kam duna ïa ka 320 acre katba ka jingheh ka jingïar jong ka ‘main campus’, ka long kumba 220acre. Ka ‘main campus’ kan kynthup naduh ïa ka ‘Administrative Block, ki ‘Academic Complex’, ka ‘Central Library’, ka ‘Central Instrumentation Facility’, ki 5 tylli ki ‘Hostel’ na ka bynta ki samla pule (2 na ka bynta ki Shynrang bad 3 na ka bynta ki Kynthei), ki ‘residential quarters’ lem bad ki ‘Canteen’. ïa mynta ka jinglut jingsep na ka bynta kitei ki jingtei kiba kongsan tam eh, kaba kynthup ïa ka jingpynskhem ïa u pud sawdong, ka lah kynjoh ym duna ïa ka 429.7 crore. Ka jinglut jingsep na ka bynta ki tiar kiba kongsan tam eh, khang ban ïoh ban sdang noh ïa ka jingtreikam ka jong ka, kan kot sha ka 74 crore.

Hynrei kaba sngewsih ka long ba ka NIT Meghalaya, kan sa mad ïa ka juh kaei kaei kaba ka NEIGRIHMS ka la dep ban mad. Kata ka dei ka jinglah ka jong ka ban pynjuh pynjem ïa ki ‘faculties’ ki jong ka hangtei ha Saitsohpen, Sohra. Kumba long mynta kiba bun napdeng jong ki kim hun mynsiem bad ki angnud pynban ïa ka lad ka lynti ba kin ïoh ban mih noh nangne na Meghalya, kata, ba kin ïoh ban leit shakri ïa kiwei kiwei pat de ki NIT kiba don sha kiwei pat de ki jylla. Ka jingdiaw mynsiem ne ka jingkhoh ñioh kaba kongsan tam eh ka jong ki ka dei ka jingbymhun ka jong ki ïa ka lad pule puthi, kaba kumba ka long mynta, ha Sohra, na ka bynta ki khun ki kti ki jong ki. Kim hun ban phah pule, ïa la ki jong ki khun ki kti ki jong ki, ha ki skul kiba don mynta hapoh Sohra. ñiuma, lada ka NIT Meghalaya kan lah ban don, hapoh la u jong u pud u sam, ïa ka skul kyrpang, ka Kendriya Vidyalaya. Lah namar kata ban ong ba kim hun ban phah pule ïa la ki jong ki khun ki kti ha ki skul kiba hap hapoh ka MBOSE.

Ka long kumta wat ïa ka lad sumar sukher, ynda haba ka wan lynshop kyndit kyndit ka jingpang ka jingshitom. Kim hun ïa ki lad sumar sukher kiba don ïa mynta hapoh Sohra. Nud ruh ban ong ba kim sngewtynnad ïa kane ka jingkhim jingmut jingpyrkhat than eh lem bad kane ka jingkhim mynsiem than eh ka jong ngi. Kim sngewtynnd ïa kane ka jingïaishah kheiñ nongwei ka jong ki, ha ngi ki trai jylla. Kim sngewtynnad ïa kane ka jingkhohnioh than eh ka jong ngi ïa kiwei kiwei pat de ki jaitbynriew.Kim don namar kata ïa ka jingsngewshngain hange hapoh ka jylla Meghalaya ka jong ngi, kata, naduh ha ka liang ka shong ka sah tad haduh ha ka liang ka ïaid ka ïeng. Kan long kumta kumjuh la ïa  nga ne ïa phi, lada ngi hap ban mih na la ka jong ka Ri Khasi, ban hap leit shakri kyrpang ïa kano-kano ka jaitbynriew kaba thik kum ka jong ngi. Ka jaitbynriew ka bym lah ban pynïapher hapdeng u ‘Ngap’ bad u ‘Kaiñ ïong’.

Kum ka jingpynkynmaw, kiba bun ki ‘doctors’ ne ki ‘specialist’ jong ka NEIGRIHMS, khamtam kiba dei na kiwei pat de ki jaitbynriew, ki angnud ban ïoh ban mih noh na NEIGRIHMS, kata, nangne na Shillong, Meghalaya. Kiba bun ki kham noh mynsiem pynban sha ka AIIMS, Guwahati ban ïa ka NEIGRIHMS, Shillong. Lah ban ong ba ka long kumta wat ïa ka NEEPCO hi ruh. Kaei kaei kaba pynshisha ba ki ‘NGAP’ ki angnud pynban ïa ka lad ka lynti ba kin ïoh ban mih bad iehnoh ïa kane ka Shillong ka jong ngi.