D H Kharkongor
Ym lah shisha khlem da sngewlem ïa kine kiba la rem noh, khamtam ïa kiba la kob pia bad kiba padiah lap lah naduh nyngkong ka sngi. Ki kob pia lei te haduh mynta mynne kim pat jah naduh ka jingshaïong ngaiñ tad haduh ka jingthangïong. Ki bapli ki dang ïai wad bniah ïa ki daw ki dong jong ka jingrem jahburom ka jong ki. Kim pat kut ruh ka jingbatai balei ba ki rem,wat haba kita kiwei pat kiba jop don burom ki lah kut noh ka jing-lehkmen. Iwei lei te, namar ka jingsngew jahburom than eh, I da kum shat jingmut ban bsut jubor sha ka KHADC wat lyngba ka dwar ‘Nominated MDC, kaei kaei ka bym lah long wei haba ka NPP ka jong I kam lah wat tang ban thaw ne lamkhmat ia ka EC. Ka jingmutdur kaba namar ka jingbym kwah ban Shongkhop beit noh hadien kaba ym lah shuh ban ‘ïaid’. Ym lah ban ‘Pyniaid’ ïa uba lah dei ban ‘Shongkhop’.
Nud ban ong ba ngi la ïohlad ban sakhi da la ki jong ki khmat ba ka jingsarongbiej ka ïaid ha shwa jong ka jinglehraiñ. Ngi lah ïohlad ban sakhi ruh de ba ka jingpihuiñ ka bam duh pynban ïalade, kumba bam u kruiñ. Hynrei ym lah pat de khlem da sngewsynnei ïa kiba kum ailad ïa ka jingpihuiñ ba kan bam kruiñ pynban ïalade. Ngam artatien ba wat u Dr. Mukul ruh um lah khlem da sngewsynnei pynban ïa i Bah Pynshngaiñ, kata, nalor i Bah Pala. Ym artatien ba ka dei ka jingsngewsynnei kaba ha ryngkat ka jingsammut. Ngam artatien ba i Bah Ardent patde ruh im lah khlem da sngewsynnei naduh ïa i bapli i Bah Pynïaid tad haduh ïa i bapli i Bah Lambor, kata, khlem da klet ruh de ïa i Bah Adelbert.
Kam shym la urlong kumba khmih lynti ka NPP, kata, ba tang marwei tnoit kan thaw ïa ka EC ha KHADC bad ruh ha JHADC. Kam shym la urlong ruh de kumba la nang khmih lynti ka bapli ka UDP, kata, ba kan lamkhmat ha kaba thaw ïa ka EC ha KHADC. Ha kaba ïadei kyrpang bad ka KHADC ba ka INC lei te kam shym lah ban jop wat tang kawei ruh. Ka jingkyrmen jong I Bah Pynshngaiñ ba ka INC ka jong I kan jop hapdeng 7-8 tylli ki ‘seats’ kam shym la urlong. Ka jingkyrmen jong ka HSPDP ruh kam shym la urlong. Ka long lehnohei ïa ka HSPDP naba ka la nang kylla long pynban tang kum ka ‘diengbyllan’ ne tang kum u ‘mawjam’ jong ki khwanmyntoi shimet. Ki khwan myntoi ki bym suitñiew shuh ïa ka ynda haba ki la jop.
Te hato kane mynta ka dei ka dak ka shin ba wat ka NPP ruh ka lah sdang ban khreh ngam ne hiar noh arsut ? Ka NPP ka don hapdeng ka jinglyngkhum jingmut jingpyrkhat lem bad ka jingartatien ïa la ka jong ka lawei. Ym artatien ba yn sa don ki ban sa nang kynriah noh suki pa suki na ka, kata, ki ban sa phai noh da ka lyng-kdong ïa ka. Ngan nym sngewphylla lada nangne sha khmat yn sa paw ka dak jong ka jingor ha ka. Ngan nym sngewphylla ruh de lada nangne sha khmat ka NPP kam banse ban teh syndon noh da u lakam ïa ki katto katne ngut ki ‘khmatshriew’ ki jong ka. Ki ‘khmatshriew’ kiba ym tang ba ki shu sngew hynrei ki da leh ruh thik kum ki ‘Cabinet Minister’. Ngan nym sngewphylla ruh de lada ki ‘Lai ngut ki Shipara’, kiba dei ki nongseng jong ka NPP, ki don ïa ka jingangnud ban jied bujli noh da ka Agatha kum ka Rajya Sabha MP, kata, ha ka jaka jong I Bah Kharlukhi, ynda kut ka samoi ka jong u kum u MP.
Kiba bun ki ngeit ba kane mynta ka dei ruh ka dak ka shin jong ka jinghiar arsut jong ka UDP, ka seng saiñ pythei ka bym don ïa ka nongrim kaba shkem. Ka UDP ka bym ïapher ei ei ruh em na u ‘French Bean’ ne u Phrisbin. Ka bym poi shano-shano ruh khlem da snoh la hano-hano ruh. Kaba hadien man la ka ‘election’ ka leit shong apthap dyngngur ha ka ‘Bus Station’, ïa kat ka ‘Bus’ kaba isynei ban kyntiew isynei lem ïa ka. Kaba kloi ban leit kiew shnong wat ha tnum jong kano-kano ka ‘Bus’. Kaba kloi ban leitlang ruh wat shano-shano sha kaba ka ‘Bus’ kaba kyntiew isnei ka ïalam ïa ka. Kaba kloi kiew tohhoh wat haba kyntiew isynei ka NPP kumjuh kumba ka kiewtohhoh mynba kyntiew isynei ka INC.
Kane mynta ka dei ka dak ka shin ba ka UDP ka lah duh noh ïa ka jinglong kyrpang ka jong ka kum ka ‘Regional Political Party’ ne ka Seng Riewlum kaba kongsan tam jong ka jylla Meghalaya. Ka dak ka shin ba u paid uba bun um shaniah shuh ïa ka. Ka dak ka shin ba u lah nang syndon hi noh shoin ïa ka. Kane lah ban ong ba ka dei ka dak ka shin ba nangne sha khmat u paidbah jong ka Ri Khasi-Jaiñtia un sa nang phaikhmat noh pynban sha kane ka VPP. Kiba bun kiba phla shynna ba ki la rai kut ba kin dang ïai kyrshan ïa ka VPP tad haduh u 2028.
Kane mynta ka lah pynshisha ruh de ba U Blei um ju pynlehraiñ ïa kita kiba U la khot kyrpang, kat kum ka jingthmu ka jong U. Kiba U da pynsleh bad pynkupbor kyrpang. Kane mynta ka lah urlong kumba la dep ban ïathuhlypa da kita ki ‘Prophet’ ne ki ‘Apostol’ kiba la pynsleh kyrpang, ki jong U. Tang hapoh KHADC shuwa ruh la khyllem shisha jraiñ, kumba la dep ban ïathuhlypa, haduh 15 ngut ki MDC. La urlong ruh de hapoh KHADC kane ka EC kaba thymmai, ïa kaba la pynlong da ki MDC kiba thymmai. Kan sa nang urlong ruh de, kumba la dep ban ïathuhlypa, wei ba U Blei um ju pynlehraiñ ïa la ki jong.
