D H Kharkongor
Hap ban shu rymmuiñ wei ba kiei kiei baroh ki ha la ka jong ka mon. Hooid, une keiñ uta u bnai ïaïong. U bnai jong ka ‘Pyrem’. U bnai uba ngi ju khmih lynti ïa ka jingsdang jong ka jingshit kyrang, ha ryngkat ka jingtheh syep theh syar. Hynrei ym lah ban len ba u dei pat ruh u bnai jong ka jingkem dum kaba kynsan kynsan jong ka suiñbneng, mynsngi mynshai, ha ryngkat ka jingkyrhuh ka jong u laren uba hadien ka jingthaba jong ka ‘leilieh. Kumta shu kynsan kynsan ka jingdum, hamar ba shat bha ka sngi. Hateng hateng ka jingdum jong ka suiñbneng ne u lyoh uba ïong u wan ïaid lynti ha ryngkat ka lyer lem bad u slap, uba da theh ruh kynsan kynsan kum na ka shyngiar. Hateng hateng u slap u hap ryngkat bad u phria. Kumta kumba ka wan ba kumta ruh ka jingdum jong ka suiñbneng ka leit noh, ha ryngkat ka lyer lem bad u slap. Te sa shisien ka sngi ka paw shynna hangtei ha sahit bneng. Sa shisien ruh de ka jingshit kyrang. Kumta shu kyndit kyndit na ka jingshai, na ka jingshit kyrang bad na ka jingsyep sha ka jingkem dum, ka lyer, u slap bad namar kata ka jingkhriat, kata, ha shwa ban shai bad shit kyrang biang ka suiñ bneng. Kumta shi khyllipmat na ka jingrkhiang sha ka jingjhieh kaba rymphat kaba naduh khlieh haduh kjat. La kumba shitaiew ngi ïa mad ïa kaba kum kane kaei kaei, khamtam eh ïa u slap uba kum ha ka Lyiur. Tangba yn dang ïa sngewphylla lei ïa kata wei ba ka ‘Aiom’ ruh ka la ïaid ha la ka jong ka jingsngewthuh bad ruh ha la ka jong ka mon.
Ngin ïaphai pat sa sha kata ka lynti rel ne ka ‘railways’. Te katba u Mynti Rangbah jong kane ka Sorkar MDA-II u dang thmu ban thung syndon noh da ka ‘committee’ kaba kyrpang, ka ban kynthup lang ïa baroh ki Seng Saiñpyrthei, na ka bynta ban ïa mir ïathir bha bin-pa-bin, halor kata ka lyntirel ne ka ‘railways’, ba u Rajya Sabha MP u jong ngi pat de u lah da kren thikna bha ba kata kaei kaei kam don jingmut shuh. Hana ym don jingmut shuh, ban dang ïamir ïathir halor jong ka, wei ba kane hi ka Sorkar Jylla MDA-II ka lah dep ban pynphai biang noh ïa ka ‘Pisa’, ba la mang kyrpang na ka bynta kata hi ka lyntirel, kaba tad haduh ha Sor Shillong, sha ka Sorkar Kmie. Ki ïa don ha ka juh ka Seng Saiñpyrthei pynban ki ruh ha la ka jong ka bor sngewthuh.
Ka mih sa ka jingkynnoh ka jingkynthoh na uta u juh u Rajya Sabha MP ba ka Voice of the People Party (VPP) ka dei ka Seng Saiñpyrthei kaba arsap naba napoh napoh ka pynshlur ne ka kyrshan ïa ka jinglong bad ïa ka jingleh ‘Goonda’ ne ka ‘Goondaism’. Ha kaba ïadei bad kane ka jingkynnoh kynthoh nga ieh ha phi u paidbah ba phin ïa bishar la ka long shisha ne em kumta. Nga shimet te ngam sngew eiei halor katei ka jingkynnoh kynthoh. Nga sngewsynei pynban ïa uta u nongkynnoh nongkynthoh. Nga sngewsynei naba nga sngewthuh ba i bapli i lah poi ha ka kut lad, kata, ba im don lad shuh lane ba i lah duh jingkyrmen ban dang ïoh ban dang ïai bteng biang kum U Rajya Sabha MP. I bapli i lah sngewthuh shai ba ki arngut shipara, u James bad u Conrad, ki don ïa ka jingthmu ban sei mih-pli noh, ha ka jaka ka jong i da ka Agatha, kaba dei shipara trai bad ki. Nga shimet nga shim ba katei ka jingkynoh kynthoh ka dei ka dak jong ka jingsngewdiaw. Lehse ka dei ka dak jong ka jingsngewthuh shaikdar ba wat ki arngut shipara ruh ki lah sdang ban phai sha i da ka lyngkdong.
Ngin ïa poi noh sa sha ka jingpadiah ka jong uba dang shu dep shah pynduh noh ïa ka jinglong National General Secretary jong ka NPP, uba dei ruh u Symbud Myntri Rangbah ka jylla, uba ong ba ki paidbah jong ka Ri Lum Jaiñtia kin sa ai syndon da ka ‘Red Card’ ïa ka Voice of the People Party (VPP), ha ka Election 2028. Hana ka Ri Lum Jaiñtia ka dang shu dep ai ïa ka VPP da ka ‘Yellow Card’, myn ha kane ka MDC election kaba dang shu dep. Hana ka jingleit jong ka VPP khah-khah sha Ri Lum Jaiñtia ka dei ka dak jong ka jingsheptieng ïoh ba ki paid jong ka Ri Lum Jaiñtia kin ai syndon ïa ka da ka ‘Red Card’ ha u 2028. Kumta wat ïa kane kawei ruh ym lah khlem da rymmuiñ. Hap ban rymmuiñ namar u bapli u kum klet noh ïa ka apot sepngi ka jong uba hajan eh bad kanub khohsiew ka jong u hi. U klet noh ba uta u hap ban kynriah noh na ka Mawhati Assembly Constituency kat ban leit pyrshang pat sa na ka Nongkrem Assembly Constituency, na kaba u da rem jah burom hi ruh. U bapli u kum klet noh ba ki thana la jong ki rem jah burom ym tang na Mawhati Assembly Constituency hynrei wat na Nongkrem Assembly Constituency hi ruh.
Na katei ka jingpadiah ka jong uba ngi lah ban sngewthuh ba u don ïa ka jingsngewthuh ba u paid jong ka Ri Lum Jaiñtia um kwah ïa ka ‘Clean Politics’ hynrei u kyrshan pynban ïa ka ‘nepotism’ lem bad ka ‘corruption’, kiba ka VPP ka angnud bad ka ïaleh ban rat dienkhong, na ka bynta ban pynurlong ïa ka ‘Clean Politics’. Katei ka jingkren ka jong u ka pynpaw ba u don ruh ïa ka jingsngewthuh ba kam long kaba eh ban shu thied beit da ka ‘tyngka’ ïa u paid jong ka Ri Lum Jaiñtia. Ka jingkren shongshit kaba kumba u paid jong ka Ri Lum Jaiñtia u dei uba tad dor kat ban long uba kloi ban shah thied, kum ki blang bad ki masi, ha uba kumno kumno ruh. Lehse wat katei ka jingkren laplah ruh ka mih na ka jingsngewdiaw ba lah shah sloit noh na ka kyrdan National General Secretary, ha la u jong u Kynrad.
