Shillong, Ïaïong 07
Ha kine ki khyndiat snem ba la leit, u Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K. Sangma u la kylla long u nongkyrshan ba skhem na bynta ka jingim kaba koit ba khiah bad ka rukom im kaba khih ba ksar.
La ka long ka jingïaid kjat sha ka jaka trei ban rakhe ïa ka jingsdang jong ka ‘Fit India Movement’ ha u snem 2019 lane ka jingïaid kjat lem bad ki para Myntri Sorkar ha ka por ba long ka jingïalang ka Kynhun Myntri ha Sohra ha u bnai Kyllalyngkot mynta u snem, lane ka jingïaid kjat sha J.N. Stadium ha Polo na bynta ka jingïalehkai ISL ha u bnai Rymphang mynta u snem, u Myntri Rangbah u la ieh ïa ka ban shong kali bad ïaleh ban ïaid kjat man ba u lait por.
Kam long kaba phylla ba u la pyllait paidbah ruh ïa ka ‘Meghalaya Trails App and Trekking Book’ ha u Lber, 2024.
Ha ka Lah Sngi U Blei, kaba dei ruh ka sngi shuti ha East Khasi Hills namar ka ‘Shad Suk Mynsiem’, ha kane ka kynti, u la pynlong biang ïa ka jingïaid kjat- mynta ka kynti sha ‘Rhododendron Riot Trek’, ka lynti ïaid kjat kaba ym ju da kham phai khmat kaba don ha Upper Shillong.
Tang katto-katne minit da ka kali ban poi na pdeng sor, kane ka lynti ïaid kjat kaba 2.5 kynta ka tyrwa ïa ka jingkhleh lang jong ka jingitynnad mariang, ka khana mynbarim, bad ka jingïoh ban ring ïa ka lyer kaba khuid.
“Ka dei ka lynti ïaid kaba kongsan bad kaba don ïa ka khana mynbarim; la pyndonkam ruh ïa ka kum ka lynti ïaid da ki Phareng ha ki por mynshuwa,” u la ong katba u dang shong jahthait shi por hapdeng kane ka jingïaid kjat.
“Ha kane ka lynti ïaid, phin sa ïohi shisha ïa ki ‘Bunker’ kiba la pyndonkam ha ka por jong ka thma bah, kiba dang lah ban ïohi haduh mynta… ki don ruh ki kynroh ba la shna ha ka por jong ki Phareng, kiba la leh ha ka rukom kaba ryntih,” u la bynrap.
Ka ‘Rhododendron Trek’ ka ïaid lyngba ki bynta jong ka Khlaw Shillong Peak-Upper Shillong, ka bynta jong ka Shillong Rhododendron State Park, ka basa jingdon-jingem mariang kaba phuh itynnad ha ka por pyrem ryngkat ki rong saw blad, rong saw, bad rong saw jngem kiba la saphriang kum ki rong ba la synreit ha kylleng ki jaka ba jyrngam.
Kane ka jaka ka long ruh ka ‘Ecological Zone’ kaba kongsan, kaba riewspah ha ki jingthung-jingtep bad ki mrad ki mreng bad kaba shakri kum ka tyllong um kaba kongsan bad ka lyer kaba khuid na bynta ka nongbah Shillong.
“Ka dei ka jaka kaba kongsan bha,” kdew u Sangma da kaba bynrap, “khamtam namarba ka don beit hapdeng jong ka nongbah. Nga dei ban pynshlur ïa phi baroh – ki nongshong shnong jong ka Jylla bad kumjuh ïa ki nongjngohkai pyrthei – ban wan bad mad ïa kane ka jingïaid kjat. Phin sa sngewtynnad shisha ïa ka.”
