Hiar thma ka Israel ïa ka Lebanon hadien ba la sangeh ïasiat

Ka tnad pathai khubor jong ka jylla Lebanon, ka iathuh ba uwei u briew, u la iap ha kitei ki jingthombor.

Kyiv, Lber:

Katkum ki khubor la ong ba ka Israel ka la leit ban thombor bad ka la leit ther bom sha ki bynta ba Shathie jong ka Lebanon ha ka Sngi Thohdieng bad kumta la iohi ia ka tdem kaba lynguh na ka jaka ba la ther bom da ki shipai ka Israel ha katei ka bynta ba Shathie jong katei ka ri.

Ka Israel ka la pynbna ba ka la ioh ban leit hiar thma ïa ki shnong jong ka Hezbollah ha ka thaiñ Shatei jong ka Lebanon hadien ba la siat ïa ki roket na katei ka jaka sha Israel ha ka sien kaba nyngkong naduh ba ka jingïateh soskular ban sangeh ïasiat ka la treikam ha u bnai Nohprah.

U myntri rangbah duh jong ka Israel, u Benjamin Netanyahu, u la ong ba u la bthah ia ki shipai iada ri jong ka Israel (IDF) “ba kin leh da ka bor pyrshah ia ki phew tylli ki thong lehnoh ha Lebanon”.

Ka tnad pathai khubor jong ka jylla Lebanon, ka iathuh ba uwei u briew, u la iap ha kitei ki jingthombor.

Ka IDF kham mynshwa, ka la iathuh ba lai tylli ki roket, ki la shah bat ha ka nongbah Metula, kaba don shatei jong ka Israel, ha ka step jong ka sngi Saitjain. Ym shym la don kano-kano ka jingmynsaw. Haduh mynta ym don ka kynhun kaba la kam ba ka la siat ïa ki roket, bad u myntri rangbahduh jong ka Lebanon u la maham pyrshah ïa ka jingshah ring jong ka ri jong u “sha ka thma kaba thymmai”.

Kane ka jingïateh kular ban sangeh ïasiat ka la pynkut ïa ka jingïakhun kaba la neh 14 bnai bad ka Hezbollah, ka kynhun kieng atiar jong ka Lebanon kaba la kyrshan da ka Iran.

Ka kynhun pynneh jingsuk jong ka UN ha Lebanon, ka Unifil, ka la ong ba ka la sngew syier halor ka jinglah ban nang jur jong ki kam thombor, bad kyntu ïa baroh ar tylli ki Israel bad ka Lebanon ban “bat ïa ki jingkular jong ki”.

Ki khubor na ki thaiñ ha Lebanon, ki ïathuh ba ki suloi ki la siat sha ki katto katne ki jaka ba shathie jong ka ri.

Ki shipai Lebanon ki la ong ba ki la pynlong ia ka jingwad bniah, ha kaba ki la lap ia “lai tylli ki lieng pynbthei rocket ba rim” kiba ki la pynpra noh.

Ka jingïasuk ka la long kaba rit paid: Ka Israel ka la pynlong ïa ki jinghiar thma da ka liengsuiñ jan man ka sngi ïa kaei kaba ka batai kum ki thong jong ka Hezbollah, bad ka la pynpaw ba ki jinghiar thma kin dang ïai bteng ban khanglad ïa ka kynhun ban pyndonkam biang ïa ki tiar thma.

Nalor kata, ki shipai Israel ki dang bat ïa ki phra tylli ki jaka ha ki bynta ba shathie jong ka Lebanon, ha kaei kaba ka sorkar Lebanon ka ong ba ka dei ka jingpynkheiñ ïa ka jinglong trai jong ka ri bad ka jingpynkheiñ ïa ka jingïateh kular ban sangeh ïasiat, kaba la donkam ban weng noh ïa ki shipai Israel.

Ka Israel, ka ong ba ki shipai Lebanon, kim pat pyntreikam pura sha kito ki jaka, bad ba ki donkam ban sah ha kito ki jaka, ban pynthikna ia ka jingshngain jong ki shnong khappud jong ki.

Ka jinghiar thma rocket ha Israel ha ka sngi saitjaiñ kan buh jingeh shuh shuh ïa ka sorkar Lebanon, bad lehse yn pyndonkam kum ka jingpynshisha da ka Israel ba ki shipai Lebanon kim don ka jingsynshar kaba pura halor ki jaka khappud.

Wat hapdeng ka jinghiar thma jong ka Israel man ka por, ka Hezbollah kam shym la jubab satia. Ka kynhun ka iakynduh ia ka jingeh kaba khraw ban ai jingiarap pisa sha ki shnong ki thaw jong ka kiba shah ktah ha ka thma, bad ka jingpynbor na ki nongialeh pyrshah jong ka ban weng noh ia ki tiar ialeh.

La pynjlan ia ka jingiateh sangeh thma jong ka Lebanon katba nang iaid ka por ba nyngkong

La pynshitom hynrei la pyrshah – kaei ka ban jia ia ki tiar ialeh jong ka Hezbollah?

U President ka Lebanon, u Joseph Aoun, uba la wan ha ka bor ha u bnai Jymmang, ula ong ba tang ka jylla, ka dei ban don ia ki tiar ialeh ha katei ka ri, ha kaba la iohi ba ka dei ka jingkdew ia ka jaka buh tiar ialeh jong ka Hezbollah. Ki paralok pyrthei jong ka Lebanon, ki ong ba kin iarap tang ia katei ka ri, lada ka sorkar, ka leh eiei ban teh lakam ia ka bor jong ka Hezbollah.

Ka Hezbollah ka la sdang ïa ka jingïakhih jong ka ha ka sngi hadien ka jinghiar thma jong ka Hamas ïa ka thaiñ shathie jong ka Israel ha ka 7 tarik u Lber 2023, da kaba ong ba ka leh kum ka jingïatylli bad ki nong Palestine ha Gaza Strip.

Ka jingialeh kaba la slem bha ka la nang jur bad ka la pynlong ia ka jinghiar thma kaba jur bha jong ka Israel da ka liengsuin ha kylleng ka Lebanon, ka jingpyniap ia ki nongialam ba rangbah jong ka Hezbollah bad ka jinghiar thma na khyndew ia ka bynta ba shathie jong ka Lebanon.

Ka jinghiar thma, ka la pyniap ia kumba 4,000ngut ki briew ha Lebanon – kynthup ia kiba bun ki riew paidbah – bad ka la pynlong ia palat 1.2 million ngut ki nongshong shnong ban phetwir.

Ka thong ba la pynpaw da ka Israel ha ka thma jong ka pyrshah ïa ka Hezbollah ka long ban ailad ban wanphai biang ïa kumba 60 hajar ngut ki nongshong shnong kiba la shah pynkynriah na ki shnong ha ka thaiñ shatei lam mihngi jong ka ri namar ki jingshah thombor jong kane ka kynhun, bad ban weng noh ïa ka na ki jaka kiba don harud khappud.