Uganda, Risaw:
Arngut ki nongïakhih hok longbriew manbriew na Kenya, ki la jah rngai ha Uganda, hadien ba la ïathuh ba ki la shah rahbor ha ki briew kiba kieng atiar, ha ka por ba ki dang leit sha ka jingialang ialap elekshon jong u nongialam liangpyrshah, U Bobi Wine.
U Bobi Wine, u la pynrem jur ïa ka “shah rahbor” ia u Bob Njagi bad u Nicholas Oyoo, da kaba ong ba ia kitei ki arngut la “ñiew kum ki runar ba shyrkhei” ba la lap ia ki na kawei ka jaka theh umphniang bad la beh ia ki sha ka jaka bym lah ban tip.
Ka nongrah ktien jong ki pulit ka Uganda, ka Kituma Rusoke, ka iathuh ha ka BBC, ba kitei ki arngut, kim don satia ha ka jingkem jong ki. U Micheal Muchiri na Kenya da ong u wa ym em tip u hajrong kani ka kaam.
U Bobi Wine, u khlur nongrwai pop, ïa kaba la tip ha ka kyrteng ba shisha kum u Robert Kyagulanyi u ban ia aireng ha ka jingiaknieh shuki President ha ka ilekshon ban sa wan, ha kaba un iakhun pyrshah ia U President Yoweri Museveni, 80 snem ka rta, uba la bat ia ka bor synshar naduh u snem 1986.
U Bobi Wine, u iathuh ba kitei ki arngut ki nong Kenya, ki dei kiba la shah thombor ha ka sorkar Uganda, namar ba ki iasoh bad u.
“Ngi pynrem ia ka jingbteng jong ka jingleh be-aiñ da ka sorkar runar bad ngi dawa ba ïa kine ki para dei ban pyllait khlem jingeh! Ka sorkar runar kumba ka paw ka la rahbor ïa ki tang namar ba ki ïasoh bad nga bad pynpaw ïa ka jingïatylli bad ka kam jong ngi!” u la thoh ha ka rynsan X.
Ka kynhun ïada hok longbriew manbriew jong ka Kenya, ka Vocal Africa, ka la pynrem ruh ïa kitei ki jingshah rahbor kiba la ïathuh bad dawa ruh ban pyllait noh ïa ki, khlem da buh kyndon.
U Mr Rusoke u la ong “kita ki paralok kim don ha ka jingshah bat jong ki pulit. Pynpoi sha kino kino kiwei pat ki tnad [pahara] lehse, tang lada jia ei ei”.
Haba la ïakren bad ka BBC, u nongaiktien jong ki shipai, u Felix Kulayigye, u la ong ba um lah ban kren halor kane ka kam namar ba ka dei ka jingkynnoh kaba ïadei bad ki “nongtrei pahara” ki bym don uniform.
U la bthah ruh ia u Bobi Wine ban pynshisha ia ki jingkynnoh rahbor bad kano ka tnad pahara kaba donkti.
Ki tnad pahara jong ka Uganda ki ju shah kynnoh ba ki pynlong ia ka jingpynlong ia ka jingshah set jong ki politishian bad ki nongkyrshan jong ka liang pyrshah katba kim pat phong ia ka jainkup. Katto katne na kiba shah kem hadien ki la mih biang ha ka iingbishar ban iakynduh ia ki jingshah kynnoh be-aiñ.
Uwei u paralok nongïakhih uba la sakhi ïa kaei kaba la jia ha ka janmiet jong ka sngi Thohdieng u la ong ba saw ngut ki briew kiba don tiar ki la pynbor ïa kitei ki arngut ban rung ha kawei ka kali bad ki la mareh stet.
“Ki don saw ngut. Ka don ruh kawei ka kynthei kaba shong hakhmat; ki la rah ia u Bob bad ia u Oyoo Ochieng, uba dei u secretary heh jong ka Free Kenya Movement,” la ong u nongsakhi, uba kwah ban nym pynpaw kyrteng namar ki daw jong ka jingshngain, ha ka Citizen TV jong ka Kenya.
U la ong ba baroh arngut kim shym la lah ban iakynduh da ka phone bad ym tip ia ka jaka sah jong ki.
Ki video ba la sam online ki pyni ba u Njagi u ïashim bynta shitrhem ha ka jingïalap elekshon jong u Bobi Wine, bad u paw ha madan hajan u nongïalam ka liang pyrshah.
La iathuh ba kitei ki nongialehkai, ki la leit sha Uganda ha ka sngi Nyngkong ryngkat bad ki katto katne ki nong Uganda, shwa ban pyniadei bad katei ka jingialap.
U Njagi u la shah kem ruh ha Kenya ha u snem ba la dep da ki briew kiba deng mask ha ka por ba don ka jingshah rahbor kaba jur bha kaba la ngeit ba ka dei kaba la thmu ïa ki nongkynthoh sorkar ha katei ka ri.
U la sahkut haduh shibnai tam shwa ban mih biang, hadien ba ka iingbishar ka la hukum ia ki pulit ban pyni ia u. Hadien u la iathuh ia ki jinglong kiba sngewsih ha ka jingshah teh mraw – la pynkyrpang bad la kyntait bam ha kiba bun ki sngi.
Ki jingjah jong ki kiba dang shen ki pyni ia ki jingjia ba la dep kiba la ktah ia ki politishian bad ki nongialeh pyrshah ha kylleng ka thain Africa Mihngi.
Ha kaba sdang jong une u snem, u nongïakhih na Kenya, u Boniface Mwangi bad u paralok jong u na Uganda, u Agather Atuhaire, ki la shah set phatok ha Tanzania bad la set incommunicado da ki sngi shwa ba kin shah iehnoh ha la ki jong ki jong ki khappud jong ka ri.
Hadien ki la iathuh ba ki la shah lehbein da kaba shyrkhei, kynthup ia ka jingshah lehbein ha ka liang ka jingshongkha ha ki kti jong ki bor synshar jong ka Tanzania – ki jingkynnoh kiba ki pulit ki la kyntait kum ki “jingkynnoh ba la iohsngew”.
Ha u snem ba la dep, uwei pat u riew pyrshah jong ka Uganda, U Kizza Besigye, ula jah rngai ha Nairobi tang hadien saw sngi ha ka iingbishar jong ki shipai ha Uganda, ha kaba u shah kynnoh ba u leh ia ka ri.
Ki mukotduma naduh katei ka por ki la pynmih ïa ka jingpynrem kaba jur bad ka jingsngewkhia ba ki sorkar jong ka thaiñ Mihngi jong ka Africa ki lah ban ïatreilang ban tehlakam ïa ka jingïapher jingmut.



